C-Reactive Protein (CRP)
آزمایش CRP
یافته های طبیعی
کمتر از 1 mg/dL یا کمتر از 10 mg/L ( واحدهای SI )
ریسک قلبی :
پایین : کمتر از 1/0 mg/L
متوسط : 1/0 – 3/0 mg/L
زیاد : بیشتر از 3/0 mg/L
شرح آزمایش
CRP نوعی پروتئین واکنشی حاد غیر اختصاصی است که برای تشخیص بیماری های عفونی باکتریایی و بیماری های التهابی از قبیل تب حاد روماتیسمی و آرتریت روماتوئید به کار می رود. همچنین در موارد نکروز بافتی نیز افزایش می یابد. CRP همگام با عفونت های ویروسی افزایش نمی یابد. CRP پروتئینی است که عمدتا طی فرایندهای حاد التهابی و برخی بیماری ها توسط کبد ساخته می شود. نتیجه مثبت آزمایش , نشانه ی وجود واکنش التهابی حاد در بدن است , اما علت آن را نشان نمی دهد. ساخت CRP توسط عواملی از قبیل کمپلکس های ایمنی – آنتی ژنی , بکتری ها , قارچ ها و تروما آغاز می شود.عملکرد CRP مشابه ایمونوگلوبولین G است , اما اختصاصی آنتی ژن نمی باشد. CRP قادر به واکنش متقابل با سیستم کمپلمان است.
CRP در مقایسه با سرعت رسوب گلبول های قرمز ( ESR ) شاخصی حساس تر می باشد و سریع تر پاسخ می دهد.در تغییرات التهابی حاد , CRP سریع تر و شدیدتر از ESR افزایش می یابد. به هنگام بهبودی نیز سریع تر از ESR به حد طبیعی باز می گردد. CRP در اثر سرکوب فرایند التهابی با داروهای ضد التهاب از قبیل سالیسیلات یا استروئید ها نیز از جریان خون ناپدید می گردد.
این آزماش برای ارزیابی بیماران دچار انفارکتوس حاد میوکارد ( AMI ) نیز سودمند است. سطح CRP با حداکثر سطح ایزوآنزیم MB کراتین کیناز هماهنگی دارد , اما سطح CRP ظرف 72 – 18 ساعت بعد به اوج خود می رسد , عدم بازگشت CRP به محدوده ی طبیعی می تواند نشانه ی تداوم آسیب بافت قلبی باشد. سطح آن در مبتلایان به آنژین افزایش نمی یابد.
پلاک های آترومی در شریان های مبتلا معمولا حاوی سلول های التهابی هستند. مطالعات آینده نگر متعدد نشانگر آن بوده اند که CRP پایه , مارکر خوبی برای پیش بینی وقوع حوادث قلبی – عروقی در آینده است. سطح CRP ممکن است بتواند در مقایسه با مقدار کلسترول لیپوپروتئین با چگالی پایین ( LDL ) , حوادث قلبی – عروقی را بهتر پیش بینی کند. اگر این آزمون با مجموعه آزمایش های چربی خون توام گردد , بر اطلاعات پیش آگهی دهنده حاصل از امتیاز بندی فرامینگهام می افزاید. به تازگی ابداع CRP بسیار حساس امکان اندازه گیری دقیق مقدار اندک آن را فراهم ساخته است.
به علت وجود تغییرات فردی در سطح hs-CRP , باید دو بار به طور جداگانه اندازه گیری شود تا بتوان میزان ریسک فرد را مشخص نمود. در بیماران دچاربیماری کرونری پایدار یا سندرم های کرونری حاد , از سنجش hs-CRP می توان به عنوان شاخصی مفید و مستقل برای ارزیابی احتمال عود بیماری , از جمله فوت , انفارکتوس میوکارد ( MI ) یا استنوز مجدد پس از مداخله ی کرونری از راه پوستی ( PCI ) , استفاده کرد. hs-CRP بیشترین کاربرد را هنگامی دارد که سایر علل التهاب سیستمیک رد شده باشد.
علاوه بر CRP , شاخص التهابی دیگری که توجه فراوانی را به عنوان یک عامل ریسک قلبی به خود جلب کرده , فسفولیپاز A2 وابسته به لیپوپروتئین ( LP-PLA2 ) است که از طریق هیدرولیز LDL اکسید شده درون لایه ی انتیما , مستقیما در فرایند آتروژنز مشارکت می کند و موجب التهاب عروقی می گردد. در صورتی که این آزمایش همراه با CRP انجام پذیرد , قدرت پیش بینی خطر وقوع حادثه ی قلبی را به ویژه در افراد با کلسترول طبیعی , به طور چشمگیری افزایش می دهد. آزمایش PLAC آزمونی به روش سنجش جذب ایمنی متصل به آنزیم ( ELISA ) است که در آن برای تعیین سطح خونی LP-PLA2 از دو آنزیم منوکلونال بسیار اختصاصی استفاده می شود.
آزمایش CRP را می توان پس از عمل جراحی جهت تشخیص عفونت جراحت نیز انجام داد. سطح CRP ظرف 6-4 ساعت پس از جراحی افزایش می یابد و معمولا پس از سومین روز جراحی رو به کاهش می گذارد. عدم کاهش آن نشانگر بروز عوارضی همانند عفونت یا انفارکتوس ریوی است.
کاربرد
پروتئین واکنشی c ( CRP ) , یک پروتئین فاز حاد است که برای تشخیص بیماری های التهابی استفاده می شود. همچنین برخی معتقند که در پیش بینی وقوع حوادث کرونری نیز ارزشمند است.
عوامل تداخل کننده
نتایج آزمایش ممکن است در بیماران دچار افزایش فشار خون , افزایش اندکس جرم بدن ( BMI ) , سندرم متابولیک / دیابت قندی , عفونت مزمن ( التهاب لثه , برونشیت ) , التهاب مزمن ( آرتریت روماتوئید ) , سطح پایین لیپوپروتئین با چگالی بالا ( HDL ) / بالابودن تری گلیسیرید ها , افزایش پیدا کند.
استعمال سیگار می تواند سبب افزایش سطح گردد.
کاهش سطح آن می اواند بر اثر مصرف متوسط الکل , کاهش وزن , افزایش فعالیت یا ورزش شدید پدید آید.
داروهای افزاینده
استروژن ها و پروژستون ها
داروهای کاهنده
فیبرات ها , نیاسین و استاتین ها
روش کار و مراقبت از بیمار
ناشتایی : از آزمایشگاه سوال کنید.
لوله ی معمول خون : قرمز
افزایش سطح
-
واکنش التهابی حاد غیر عفونی ( مانند آرتریت – تب حاد روماتیسمی – سندرم رایتر – بیماری کرون )
-
بیماری کلاژن عروقی ( مانند : سندرم واسکولیت – لوپوس اریتماتوز )
-
انفارکتوس یا آسیب های بافتی ( مانند : انفارکتوس حاد میوکارد ( AMI ) – انفارکتوس ریوی – رد پیوند کلیه یا مغز استخوان – ترومای وارد بر بافت نرم )
-
عفونت های باکتریایی همانند عفونت جراحت پس از عمل – عفونت مجرای ادراری یا سل
-
بیماری بدخیم
-
عفونت باکتریایی ( مانند سل – مننژیت ) : کلیه ی بیماری های فوق در ارتباط با واکنشی التهابی است که سبب آغاز ساخت CRP می شود.
-
افزایش خطر حوادث ایسکمیک قلبی عروقی : التهاب لایه انتیمای رگ خونی و به ویژه عروق کرونر , همراه با افزایش خطر آسیب انتیما است که منجر به انسداد رگ دیستال با پلاک می شود.
سایر آزمایش های مربوط
سرعت رسوب گلبول های قرمز
سنجش کمپلمان
فیبرینوزن
لیپوپروتئین ها
هموسیستئین
✅ با ما در مسیر سلامتی گام بردارید ✅