بیماری عروق کرونر قلب : این بیماری در اثر سخت شدن و یا به عبارتی ایجاد پلاک بر روی دیواره...
اولین عامل مرگ در جهان
طبق اطلاعات منتشر شده توسط سازمان بهداشت جهانی اولین و مهمترین علت مرگ و‌میر در سطح جهان، مربوط به بیماری‌های قلبی-عروقی است و این موضوع با روند رو به رشدی مواجه است. این در حالی است که ابتلا به اکثر بیماری‌های قلبی-عروقی قابل اجتناب است و با شناخت عوامل خطر ابتلا به این دسته از بیماری‌ها و اصلاح آن‌ها میتوان از بروز بیماری‌های قلبی-عروقی جلوگیری نمود.
بیماری‌های قلبی-عروقی به چه دسته از بیماری‌هایی اطلاق می‌شود؟
بیماری‌های قلبی-عروقی، به دسته‌ای از بیماری‌ها گفته می‌شود که دستگاه گردش خون، شامل قلب و رگ‌های خونی را تحت تاثیر قرار می‌دهند. برخلاف تصور عموم که تنها حملات قلبی را جزء بیماری‌های قلبی-عروقی به شمار می‌آورند، تمام اختلالات و بیماری‌های مربوط به رگ‌های خونی و همچنین سکته‌های مغزی و چشمی نیز در دسته بیماری‌های قلبی-عروقی قرار دارند. در اینجا به معرفی مهمترین اختلالات و بیماری‌های قلبی-عروقی می‌پردازیم:
1- بیماری عروق کرونر قلب : این بیماری در اثر سخت شدن و یا به عبارتی ایجاد پلاک بر روی دیواره داخلی رگ‌هایی که به عضله قلب خون رسانی می‌کنند، به وجود می آید و در صورتی که این رگ‌ها به دلیل این عارضه بسیار تنگ و یا کاملا مسدود شوند، شخص دچار سکته قلبی می‌شود.
2- بیماری ماهیچه قلب : بیماری ماهیچه قلب انواع متفاوتی دارد اما به‌طور کلی معمولا در این بیماری ضعف عضله قلبی موجب ناتوانی در پمپاژ خون به اندام‌های مختلف بدن می‌شود. این عارضه میتواند مشکلات و بیماری‌های دیگری نظیر ضربان نامنظم، اختلال در دریچه قلب، ایجاد لخته خون در قلب و سکته قلبی را نیز به قلب تحمیل کند.
3- بیماری شریان محیطی : در این بیماری رگ‌های خونی بزرگ، در اثر ایجاد پلاک روی دیواره داخلی رگ‌ها و یا در اثر ایجاد لخته خون، تنگ شده و موجب کاهش جریان خون به بافت‌های مختلف بدن به خصوص اندام‌های تحتانی می‌شود.
4- بیماری عروق مغزی: این بیماری در حقیقت بسته شدن و یا پاره شدن رگ‌هایی است که به قسمت‌های مختلف مغز خون‌رسانی می‌کنند. این پارگی و انسداد رگ‌ها موجب توقف فعالیت بخشی از مغز و به عبارتی سکته مغزی می‌شود.
5- بیماری روماتیسم قلبی : روماتیسم قلبی آسیب به عضله و دریچه‌های قلب است که این عارضه ناشی از تب روماتیسمی است که توسط باکتری های استرپتوکوکی ایجاد می‌شود. تب روماتیسمی در حقیقت یک بیماری خودایمنی محسوب می‌شود که در زمان عفونت باکتریایی گلو، پادتن‌های بدن علاوه بر باکتری‌ها بر ضد قلب و مفاصل بدن نیز واکنش نشان می‌دهند.
6- بیماری‌های قلبی مادرزادی : یک یا چند اختلال و نقص قلبی در هنگام تولد را بیماری قلبی مادرزادی می‌گویند که انواع مختلفی داشته اما میتوان آن‌ها را به سه دسته کلی تقسیم کرد ۱- افزایش یا کاهش جریان خون ریوی به دلیل تنگی و یا گشادی دریچه‌های داخل قلب ۲- ناتوانی و ضعف در پمپاژ خون به دلیل شکل‌گیری ناقص عضله دیواره قلب ۳- اختلال در جریان خون به دلیل نقص در رگ‌های قلبی
7- ترمبوز وریدی عمیق و آمبولی ریوی : این عارضه اکثرا در بیماران بستری و بدحال بروز می‌کند و علت آن بی‌تحرکی، کاتتر و استفاده از داروهای تسکین دهنده است. در این بیماری خون در عروق پاها لخته شده، سپس حرکت کرده و به سمت قلب و ریه‌ها می‌روند.
به طور کلی میتوان گفت شایع ترین بیماری قلبی- عروقی، تنگ شدن و یا مسدود شدن عروق خونی است که این عارضه در نهایت منجر به انواع سکته خواهد شد. سکته‌های قلبی، مغزی و چشمی عمدتا به دلیل بسته‌شدن رگ‌های خونی و در نتیجه ممانعت از جریان خون مناسب در قلب و مغز و چشم، اتفاق می‌افتند. معمولا رسوب چربی در دیواره‌ی داخلی عروق خونی موجب پدید آمدن این اتفاق می‌شود. مصرف زیاد روغن‌ها و چربی‌های مضر، سطح چربی خون را بالا برده و این چربی‌ها در دیواره داخلی رگ‌ها رسوب می‌کنند. این رسوبات موجب تنگ شدن و در نهایت انسداد عروق می شوند. درنتیجه خون رسانی به اندام موردنظر صورت نمی‌گیرد. سکته‌های مغزی همچنین ممکن است به دلیل خونریزی عروق خونی در مغز و یا لخته شدن خون اتفاق بیفتد.
عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی چیست؟
سبک زندگی ناسالم یکی از مهمترین عوامل خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی است که مصداق‌های آن شامل رژیم غذایی ناسالم، عدم تحرک کافی روزانه، فشارهای روانی و استرس، مصرف دخانیات و سوء مصرف الکل است. البته وراثت و ژنتیک نیز میتواند عامل بروز بیماری‌های قلبی-عروقی باشد ولی به‌طور کلی تحقیقات نشان داده است که با ترک مصرف محصولات دخانی، کاهش مصرف نمک، گنجاندن میوه و سبزیجات در رژیم غذایی، مقابله با استرس، ورزش منظم و کاهش مصرف الکل، میتوان خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی را کاهش داد. همچنین چنانچه فردی به بیماری‌هایی نظیر دیابت، فشار خون بالا و چربی خون مبتلا باشد، نیاز است تا با مصرف دارو این بیماری‌ها را کنترل و یا درمان نماید تا خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی کاهش یابد و از بروز سکته‌ی قلبی و مغزی جلوگیری شود.
عوامل خطر بروز بیماری‌های قلبی مادرزادی
مصرف الکل و داروهای ضد تشنج، لیتیوم و وارفارین توسط مادر در هنگام بارداری میتواند موجب بروز بیماری‌های قلبی مادرزادی در نوزادان شود. همچنین از دیگر عواملی که باعث ابتلا نوزاد به بیماری‌های قلبی مادرزادی می‌شود، میتوان به بیماری‌های مادر مانند دیابت، مشکلات تیروئید، اوریون و … در دوران بارداری اشاره کرد. قرار گرفتن در معرض تابش اشعه ایکس (X-ray) در ۱۰ هفته ابتدای بارداری و اختلالات کروموزومی و علل ژنتیکی نیز می‌توانند از دلایل بروز این عارضه در نوزادان باشند.
حتما بخوانید : بیماری دیابت
علائم بروز سکته‌ی قلبی، مغزی و چشمی
در این قسمت از نوشته سعی داریم تا شما را با علائم هشدار دهنده‌ی انواع سکته‌ها آشنا سازیم تا با تشخیص آن‌ها سریعا با تیم پزشکی تماس حاصل نمایید. سکته قلبی عبارت از انهدام و مرگ سلولی دائم و غیرقابل برگشت در بخشی از عضله قلب (میوکارد) است که به علت از بین رفتن جریان خون و وقوع یک ایسکمی شدید در آن قسمت از قلب روی می‌دهد. این توقف گردش خون ممکن است ناگهانی و بدون هیچ علائم قبلی نمایان گردد یا پس از چند حمله آنژینی (درد قفسه سینه) نمود یابد. عمده‌ترین دلیل سکته بسته‌شدن رگ‌های تغذیه‌کننده قلب است. برای رفع انسداد غیر از دارو، از بالن و جراحی قلب باز (تعویض رگ مسدود شده) استفاده می‌شود. سکته قلبی نوعی عارضهٔ فراگیر است که هرساله باعث درگذشتن هزاران تن می‌گردد.اصلاح زندگی یکی از عوامل پیشگیری از سکته قلبی است. در میان عوامل مساعدکننده دیابت، فشارخون بالا، کلسترول خون بالا افراط در استعمال دخانیات و الکل، عدم فعالیت بدنی، فشار عصبی، سابقهٔ فامیلی و سن قابل ذکرهستند.
علائم سکته‌ی قلبی
- درد و ناراحتی در قفسه‌ی سینه
- درد و ناراحتی در گردن، بازوها، کتف‌ها، فک و یا کمر
- حالت تهوع و استفراغ
- درد شدید معده
- تنگی نفس و احساس خفگی
- رنگ پریدگی
- عرق سرد
سکته مغزی نوعی اختلال نورولوژیک ناگهانی است که به علت عروق کانونی قابل انتساب است که به دنبال آن خون‌رسانی به ناحیه‌ای که دچار سکته مغزی شده‌است مختل می‌شود.به بیان دیگر اگر خون‌رسانی به قسمتی از مغز دچار اختلال شده و متوقف گردد٬این قسمت از مغز دیگر نمی‌تواند عملکرد طبیعی خود را داشته باشد. این وضعیت را اصطلاحاً سکته مغزی می‌نامند. سکته مغزی میتواند به عللی مانند بسته شدن یا پاره شدن یکی از رگ‌های خون‌رسان مغز ایجاد شود. سکته ی مغزی در مردان بیشتر از زنان است.
علائم سکته‌ی مغزی
این نوع سکته انسداد شریان شبکیه نامیده می‌شود. رگ های خونی مواد مغذی حیاتی و اکسیژن را به هر قسمت بدن حمل می‌کنند. اگر رگ های خونی که از عصب بینایی بیرون می‌آیند و به سمت شبکیه چشم می‌روند، دچار انسداد و گرفتگی شوند و جریان خون با مشکل ایجاد شود، انسداد شریان (سرخرگ) مرکزی شبکیه چشم اتفاق می‌افتد که میتواند به سکته چشم منجر شود. درواقع ، این بیماری ناشی از اختلال در خون‌رسانی به عصب بینایی ایجاد می‌شود و باعث کاهش قدرت بینایی و دید محیطی خواهد شد.
علائم سکته‌ی چشمی
- ایجاد لکه‌های خاکستری در زمینه دید
- تار شدن قسمتی از دید و یا تاری کامل در یک چشم
- از بین رفتن بینایی به طور تدریجی و یا ناگهانی
- در مواردی احساس درد و فشار در چشم
چنانچه این علائم در فردی بروز پیدا کرد، باید فورا به پزشک مراجعه کرده و یا اطرافیان او با اورژانس تماس بگیرند.
حتما بخوانید : آب مروارید
راه‌های پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی
رژیم غذایی مناسب: زیاده روی در خوردن، به خصوص مصرف بیش از اندازه چربی‌ها میتواند برای قلب و عروق شما بسیار خطرآفرین باشد. برای جلوگیری از بیماری‌های قلب و عروق بهتر است به اندازه متعادل غذا مصرف کنید، چربی‌های اشباع و ترانس را از غذای خود حذف کرده و در وعده‌های غذایی خود مواد سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها را بگنجانید. همچنین استفاده از انواع آجیل‌ها به دلیل افزایش کلسترول خوب (HDL) برای قلب بسیار مفید است.
ورزش: یکی از عوامل مهم پیشگیری از بیماری‌های قلبی-عروقی تحرک و ورزش منظم است. زیرا تحرک باعث کنترل چربی‌های مضر خون شده و درنتیجه از تنگ شدن و یا انسداد رگ‌ها جلوگیری می‌کند. عضلات دیواره قلب نیز به کمک ورزش منظم، قوی تر شده و پمپاژ خون بهتر صورت می‌گیرد. در این بین ورزش‌های هوازی مانند دویدن، شنا، دوچرخه‌سواری، بدمینتون و … تاثیر بیشتری در مقابله با بیماری‌های قلبی-عروقی دارند. هرچند که سایر ورزش‌ها نیز به سلامت عمومی بدن، تقویت عضله قلبی و کاهش چربی خون کمک بسزایی می‌کنند.
ترک مصرف الکل و سیگار: سیگار کشیدن با منقبض کردن عروق خونی موجب افزایش فشار خون و ضربان قلب می‌شود. همچنین با وارد کردن مونوکسیدکربن به جای اکسیژن در خون، قلب و سایر اندام‌های بدن را با کمبود اکسیژن مواجه می‌کند. مصرف زیاد الکل نیز با افزایش سطح چربی و فشار خون و همچنین آسیب به ماهیچه قلب باعث نارسایی قلبی، آریتمی قلب و در نهایت ایست قلبی یا مغزی می‌شود. درنتیجه برای داشتن قلبی سالم و دوری از بیماری‌های قلبی-عروقی، بهتر است ترک سیگار و الکل را در اولویت قرار دهید.
مقابله با فشارهای روحی و استرس: مدیریت مناسب استرس برای جلوگیری از بیماری‌های قلبی بسیار مهم است. استرس میتواند موجب افزایش کلسترول و فشار خون شده و همچنین سطح هورمون‌های استرس خون را بالا نگه دارد. تمام این موارد میتواند با تضعیف سیستم ایمنی بدن و آسیب به رگ‌های خونی و عضله قلب، فرد را مستعد بیماری‌های قلبی-عروقی نماید. پس بهتر است با مدیریت صحیح استرس از بروز حمله قلبی و سایر مشکلات قلبی پیشگیری کنید.
کنترل منظم فشار خون و سطح کلسترول: همواره سعی کنید حواستان به میزان فشار خون و سطح کلسترول خونتان باشد و این موارد را با پزشک خود نیز درمیان بگذارید. به این ترتیب در صورت وجود نشانه‌های خطر، پزشک میتواند هرچه زودتر شما را در جلوگیری از بیماری‌های قلبی-عروقی کمک نماید.
✅ با ما در مسیر سلامتی گام بردارید ✅
برای دانلود این مقاله کلیک کنید