Estrogen
آزمایش استروژن
اندازه گیری سطح استروژن خون با بررسی مقادیر استرادیول، استریول و استروژن کل امکان پذیر می باشد
رنج نرمال آزمایش استرادیول
این مقادیر در سرم و ادرار قابل اندازه گیری می باشد
سرم
کودکان کمتر از 10سال : 15 pg/ml
مردان : 10 - 50 pg/ml
زنان:
- فاز فولیکولی : 20 - 350 pg/ml
- اوج میان سیکل : 150 - 750 pg/ml
- فاز زرده یی : 30 - 450 pg/ml
- پس از یائسگی : 20 pg/ml >
ادرار mcg/24 hr
کودکان کمتر از 10سال : 0 - 6
مردان : 0 - 6
زنان:
- فاز فولیکولی : 0 - 13
- اوج میان سیکل : 4 - 14
- فاز زرده یی : 4 - 14
- پس از یائسگی : 0 - 4
رنج نرمال آزمایش استریول
سرم
کودکان زیر ده سال : .N/A
مردان: N/A
زنان:
- فاز فولیکولی : .N/A
- فاز تخمک گذاری : .N/A
- فاز زرده یی : .N/A
- پس از یائسگی : .N/A
زنان باردار:
- سه ماهه ی اول : کمتر از 38 ng/ml
- سه ماهه ی دوم : 38 - 140 ng/ml
- سه ماهه ی سوم : 31 - 460 ng/ml
ادرار mcg/24 hr
کودکان زیر ده سال : 1 - 11
مردان : 1-11
زنان:
- فاز فولیکولی : 0 - 14
- فاز تخمک گذاری : 13 - 54
- فاز زرده یی : 8 - 60
- پس از یائسگی : 0 - 11
زنان باردار:
- سه ماهه ی اول : 0 - 800
- سه ماهه ی دوم : 800 - 12000
- سه ماهه ی سوم : 5000 - 12000
رنج نرمال آزمایش استروژن کل
سرم
کودکان زیر ده سال : .N/A
مردان: N/A
زنان غیر باردار : .N/A
زنان باردار:
- سه ماهه ی اول : .N/A
- سه ماهه ی دوم : .N/A
- سه ماهه ی سوم : .N/A
ادرار mcg/24 hr
کودکان زیر ده سال : 4 - 25
مردان: 4-25
زنان غیر باردار : 4 - 60
زنان باردار:
- سه ماهه ی اول : 0 - 800
- سه ماهه ی دوم : 800 - 5000
- سه ماهه ی سوم : 5000 - 50000
کاربرد آزمایش استروژن
اندازه گیری استروژن به منظور بررسی بلوغ جنسی ، مشکلات قاعدگی و باروری در زنان به کار می رود. همچنین این آزمایش برای ارزیابی مردان دچار ژنیکوماستی یا سندرم زنانگی نیز استفاده می شود و در زنان باردار می تواند نشاندهنده ی سلامتی جفت و جنین باشد. همچنین ازآن به عنوان یک شاخص توموری جهت مبتلایان به تومورهای مترشحه استروژن نیز می توان استفاده نمود.
شرح آزمایش استروژن
سه نوع استروژن اصلی وجود دارد .
E2 ( استرادیول ): عمدتا در تخمدان تولید می شود. در زنان مکانیزمی پس نورد برای ترشح E2 وجود دارد. سطح پایین E2 هیپوتالاموس را تحریک می کند تا عوامل آزاد کننده ی گنادوتروپین تولید نماید. این عوامل هورمونی ، هیپوفیز را تحریک می کنند تا هورمون محرکه فولیکول (FSH) و هورمون زرده یی (LH) ترشح نماید. این دو هورمون تخمدان را تحریک می کنند تا E2 تولید نماید که در مرحله ی تخمک گذاری سیکل ماهیانه به حداکثر می رسد. این هورمون معمولا جهت تعیین ارزیابی مشکلات باروری و عادت ماهیانه ، وضعیت یائسگی ، بلوغ جنسی و ژنیکوماستی یا سندرم زنانگی ، و یا به عنوان شاخص تومورهای تخمدانی به خصوصی اندازه گیری می شود.
E1 ( استرون ): نیز توسط تخمدان ترشح می شود اما بیشتر آن از تبدیل آندروستن دیون در بافت های محیطی به وجود می آید. استرون ، استروژنی بسیار قوی تر از استریول می باشد ، اما از استرادیول ضعیف تر است. پس از یائسگی دو نوع غالب استروژن در گردش خون ، استرون می باشد.
E3 ( استریول ): استروژن اصلی در زنان باردار است. اندازه گیری مکرر دفع استریول ادرار و خون ، ارزیابی روشنی از عملکرد جفت و طبیعی بودن جنینی در بارداری های با ریسک بالا فراهم می آورد. ترشح استریول در حدود هشتمین هفته ی بارداری افزایش می یابد و همچنان تا اندکی قبل از زایمان بالا می رود. استریول با استفاده از پیش ساز های استروژن تولیدی در غده فوق کلیوی و کبد جنین و توسط جفت ساخته می شود. اندازه گیری استریول دفعی شاخص مهم سلامتی جنین است. افزایش سطح آن نشانه کارایی مطلوب واحد جفت – جنین می باشد. کاهش سطح آن نشانه تحلیل واحد جفت – جنین ( عدم موفقیت بارداری ، نارسی ، پره اکلامپسی / اکلامپسی ، دیابت قندی عارضه دار ، آنانسفالی ، مرگ جنین ) است که نیازمند بررسی سریع وضعیت بارداری می باشد. اگر سطح استریول سقوط نماید ، ممکن است زایمان زودهنگام جنین ضرورت پیدا کند.
بررسی های مکرر معمولاً در حدود هفته های 30_28 بارداری آغاز می گردد و پس از آن به طور هفتگی تکرار می شود. در صورت لزوم برای ارزیابی بارداری ها به خطر بالا می توان تعداد این موارد اندازه گیری را افزایش داد. نمونه گیری را می توان روزانه انجام داد. معمولا مقدار اولین نمونه را حد پایه در نظر می گیرند. اما نتایج همه ی نمونه ها را با نمونه ی قبلی آن مقایسه می کنند ، زیرا مقدار در حال کاهش آن ممکن است نشانه ی تحلیل جنین باشد. برخی پزشکان از میانگین سه مقدار قبلی به عنوان مقدار کنترل استفاده می نمایند.
بررسی دفع استریول را روی ادرار 24 ساعته یا خون انجام می دهند. به علت ثبات نسبی میزان دفع کراتینین ادرار ، از تصفیه کراتینین اغلب به طور همزمان به منظور بررسی دقت در جمع آوری ادرار 24 ساعته برای استریول استفاده می شود. افزایش مکرر نسبت استریول به کراتینین نشاندهنده ی مطلوب بودن وضعیت بارداری است. تعیین استریول پلاسما نیز برای ارزیابی واحد جفت – جنین استفاده می شود. نمونه پلاسمای حاصل از خونگیری ، بازتاب دقیقی از وضعیت فعلی جفت و جنین می باشد. مزیت تعیین استریول پلاسمایی آن است که نمونه گیری آن از نمونه گیری ادرار 24 ساعته آسان تر است و کمتر تحت تاثیر داروها قرار می گیرد.
متاسفانه فقط اختلالات شدید جفتی موجب کاهش سطح استریل ادراری به حدی می شود که بتوان از آن به عنوان روشی قابل اعتماد برای پیش بینی وقوع استرس جفتی – جنینی استفاده نمود. به علاوه سطح استریول پلاسما و ادرار به طور طبیعی با تغییرات روزانه قابل ملاحظه یی همراه است ، به طوری که می تواند تفسیر نتایج مکرر را مبهم سازد. بیماری مادر مانند فشار خون بالا ، پره اکلامپسی ، کم خونی و اختلال عملکرد کلیوی نیز می تواند موجب کاهش کاذب سطح استریول ادراری گردد. این مشکلات موجب بروز تعداد زیادی موارد مثبت و منفی کاذب می شوند ؛ بنابر این اکنون بسیاری از پزشکان از روش های ارزیابی غیر استرسی جنین برای نشان دادن وضعیت سلامتی جفت – جنین استفاده می کنند. E3 یکی از اجزای "کواد اسکرین" است که در سه ماهه دوم بارداری جهت غربالگری سندرم داون اندازه گیری می شود.
عوامل تداخل کننده آزمایش استروژن
گلیکوزوری و عفونت های مجاری ادراری (UTIs) می تواند موجب افزایش سطح استریول ادراری گردد.
داروهای افزاینده آزمایش استروژن
آدرنوکورتیکواستروئید ها ، آمپی سیلین ، داروهای حاوی استروژن ، فنوتیازین ها ، تتراسیکلین ها
داروهای کاهنده آزمایش استروژن
کلومی فن
روش کار و مراقبت از بیمار
ناشتایی : ندارد
لوله ی معمول خون : قرمز
افزایش سطح استروژن
- سندرم های زنانگی : استروژن ها به دلایل متعددی در این سندرم ها افزایش می یابند و در مردان صفات ثانویه جنسی زنانه ظاهر می شود.
- بلوغ زودرس : کودکانی که صفات ثانویه جنسی را به نحوی غیر طبیعی در سنین پایین از خود ظاهر می کنند دچار نقص ژنتیکی در سوخت و ساز کورتیزول فوق کلیوی هستند. در نتیجه مقادیر زیادی پیش ساز های استروئید های جنسی تجمع یافته و توسط تخمدان به استروژن تبدیل می شود موجب بروز تغییرات زودرس ثانویه ی جنسی می گردد.
- تومور تخمدان
- تومور بیضه
- تومور فوق کلیوی : تومور های گنادی ( مانند تومورهای سلول تک گرانولوزا ) استروژن ترشح می کنند. هرچه سطح آن بالاتر باشد ، توده ی توموری بزرگتر است. در چنین شرایطی استروژن به عنوان یک شاخص توموری برای پایش بیماری می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
- بارداری طبیعی : E3 استروژن اصلی است که در دوران بارداری بالا می رود ، هر چند E1 و E2 نیز افزایش پیدا می کنند.بارداری چندقلو به ویژه با یطح بالای E3 همراه است.
- سیروز کبدی
- نکروز کبدی : بخشی از استروژن ها در کبد تجزیه می شوند. چنانچه عملکرد کبدی مختل گردد ، استروژن ها و پیش ساز آنها تجمع می یابند که پیامد آن علایم زنانگی در بزرگسالان است.
- هیپرتیروئیدی : افزایش وابسته به استروژن تولید گلوبولین متصل شونده به تیروئید موجب افزایش T4 کل سرم می گردد.
کاهش سطح استروژن
- بارداری ناموفق با کاهش تولید جفتی E3 همراه است : هر بیماری که موجب دیسترس جنین ، به دنیا امدن نوزاد نارس ، ایزوایمویونیزاسیون RH ، پره اکلامپسی / اکلامپسی ، آنانسفالی یا مرگ جنین گردد با کاهش سطح E3 همراه است.
- سندرم ترنر : این سندرم در زنانی که یک کروموزوم X ندارند دیده می شود. این زنان دچار درجات مختلفی از دیس ژنزی گنادی می باشند.
- کاهش فعالیت هیپوفیز
- هیپوگنادیسم اولیه و ثانویه
- سندرم اشتین – لونتال : بیماری های موثر بر اندام های شرکت کننده در ساخت هورمون های جنسی در هر کجای محور هیپوتالاموس / هیپوفیز / گنادی با کاهش سطح استروژن همراه است.
- یائسگی : به دنبال کاهش عملکرد طبیعی تخمدان به علت سن ، استروژن ( به ویژه E1 ) کاهش می یابد.
- بی اشتهایی عصبی : کاهش مصرف چربی موجب کم شدن پیش سازهای استرول برای ساخت استروژن می شود.
سایر آزمایش های مربوط
- سنجش هورمون زرده یی (LH) و هورمون محرکه فولیکول (FSH)
- آزمون غیر استرسی جنین
✅ با ما در مسیر سلامتی گام بردارید ✅