آزمایش Free T3

اشتراک گذاری:

تصویری سه بعدی از غده تیروئید

Free T3

آزمایش Free T3

رنج نرمال آزمایش Free T3

3 - 1 روز : ng/dl 100 - 740

11 - 1 ماه : ng/dl 105 - 245

5 - 1 سال : ng/dl 105 - 270

10 - 6 سال : ng/dl 95 - 240

15 - 11 سال : ng/dl 80 - 215

20 - 16 سال : ng/dl 80 - 210

50 - 20 سال : ng/dl 70 - 205 یا 1/2 - 3/4 nmo1/L

بیشتر از 50 سال : ng/dl 40 - 180 یا 0/6 - 2/8 nmo1/L

کاربرد آزمایش Free T3

آزمون T3 به منظور بررسی عملکرد غده تیروئید انجام می شود. این آزمایش عمدتاً برای تشخیص هیپرتیروئیدی به کار می رود. همچنین از آن به منظور ارزیابی درمان های جایگزینی و سرکوبگر تیروئید نیز استفاده می شود.

شرح آزمایش آزمایش Free T3

هورمون های تیروئیدی در پی اتصال تیروزین به ید آلی و تشکیل منویدوتیروزین تولید می شوند. سپس مجموعه حاصل به ید دیگری متصل می شود و دی یدوتیروزین تولید می کند. دو مولکول دی یدوتیروزین با یکدیگر پیوند برقرار نموده و تترایدوتیرونین ( هورمون تیرویئیدی T4 ) را می سازد. چنانچه دی یدوتیروزین با منویدوتیروزین ترکیب شود ، تری یدوتیرونین ( یا همان هورمون تیروئیدی T3 ) را پدید می آورد. بخش زیادی از T3 نیز در کبد از تبدیل T4 به T3 تولید می شود. آزمون T3 سرم نیز همانند آزمایش T4 شاخص دقیقی برای عملکرد تیروئید است. پایداری T3 از T4 کمتر است ، زیرا پیوند آن با پروتئین های سرم از T4 بسیار سست تر می باشد. تنها در حدود 10% _ 7% هورمون تیروئید به شکل T3 است که 70% آن هم به پروتئین ها ( گلوبولین متصل شونده به تیروکسین یا همان TBG و آلبومین ) متصل می باشد. مقدار ناچیزی از T3 غیر متصل یا "آزاد" است. T3 آزاد است که از نظر متابولیکی فعال می باشد. سنجش T3 آزاد همانند T3 کل ، تحت تایر تغییرات پروتئین های سرمی که شرح آن داده شد ، قرار نمی گیرد. در آزمایش حاضر مقدار کل T3 متصل و غیر متصل (آزاد) اندازه گیری می شود. به طور کلی هنگامی که سطح T3 زیر حد طبیعی باشد ، بیمار دچار هیپوتیروئیدی است.

برخی از بیماری های شدید غیر تیروئیدی نیز با کاهش تبدیل کبدی T4 به T3 می توانند سبب کاهش سطح T3 شوند. چنین پدیده یی سبب می شود که اندازه گیری سطح T3 برای تشخیص هیپوتیروئیدی چندان مفید واقع نگردد. به علاوه هم پوشانی زیادی میان حالات هیپوتیروئیدی و عملکرد طبیعی تیروئید وجود دارد. بدین سبب از T3 بیشتر برای کمک به تشخیص هیپرتیروئیدی استفاده می شود. افزایش سطح T3 به ویژه در حضور T4 بالا نشانگر هیپرتیروئیدی است.

هورمون آزاد کننده تیروتروپین (TRH) از هیپوتالاموس ترشح می شود. این هورمون هیپوفیز پیشین را تحریک می نماید تا تیروتروپین ( هورمون محرکه تیروئید {TSH} ) بسازد. TSH سبب تحریک غده تیروئید و ترشح هورمون تیروئید می شود. سپس افزایش سطح T3 و T4 موجب مهار تولید بیشتر TRH می گردد.

حتما بخوانید : معرفی و کاربرد آزمایش T4

عوامل تداخل کننده آزمایش Free T3

مقدار T3 کل طی بارداری افزایش می یابد ، زیرا در این دوران مقدار پروتئین های سرم نیز افزایش پیدا می کنند. اما T3 آزاد تحت تاثیر سطح پروتئین واقع نمی گردد.

داروهای افزاینده آزمایش Free T3

استروژن – متادون – ضد بارداری های خوراکی

داروهای کاهنده آزمایش Free T3

استروئید های آنابولیک – آندروژن ها – فنی توئین – پروپرانولول – رزرپین – سالیسیلات ها

روش کار و مراقبت از بیمار

ناشتایی : ندارد

لوله ی معمول خون : قرمز

حتما بخوانید : گره تیروئید چیست؟

افزایش سطح Free T3

هیپرتیروئیدی اولیه ( مانند بیماری گریوز ، بیماری پلامر ، آدنوم توکسیک تیروئید ) : در این بیماری ها با وجود عدم تحریک TSH ، مقدار زیادی T3 تولید می شود.
تیروئیدیت حاد : غده تیروئید طی مرحله حاد التهاب تیروئیدیت ( مانند تیروئیدیت هاشیموتو) مقدار زیادی T3 ترشح می کند. اما طی مراحل آخر بیماری ممکن است تیروئید از کار بیفتد و بیمار هیپوتیروئید شود.
هیپرتیروئیدی مصنوعی : سطح آن در افرادی که خودسرانه T3 مصرف می نمایند افزایش می یابد. بسیاری از این افراد احساس می کنند با مصرف T3 پرانرژی تری شده و کاهش وزن آنان تسریع می شود.
استروما اواری : بافت نابجای تیروئید در تخمدان یا هرکجای دیگر بدن موجب تولید T3 اضافی می گردد.
افزایش TBG ( مانند بارداری ، هپاتیت ، هیپرپروتئینمی مادرزادی ) : سنجش T3 شامل کل بخش متصل و غیر متصل است. بنا بر این هر وضعیتی که با افزایش TBG توام گردد موجب افزایش T3 نیز خواهد شد ، در حالی که T3 آزاد تغییر نخواهد کرد.

کاهش سطح Free T3

هیپوتیروئیدی ( مانند کرتینیسم ، برداشتن غده با عمل جراحی ، میکسدم ) : در این بیماری ها غده تیروئید با وجود تحریک کافی نمی تواند T3 کافی بسازد.
نارسایی هیپوفیز : غده هیپوفیز مقدار کافی تیروتروپین نمی سازد. در نتیجه تیروئید نیز جهت تولید T3 تحریک نمی گردد.
نارسایی هیپوتالاموس : هیپوتالاموس مقدار کافی TRH تولید نمی کند. در نتیجه هیپوفیز نیز تیروتروپین کافی تولید نمی نماید و تیروئید جهت ساخت T3 تحریک نمی گردد.
سوء تغذیه پروتئین و سایر حالات توام با کاهش پروتئین در بدن ( مانند سندرم نفروتیک ) : کاهش منابع پروتئینی بدن موجب کاهش TBG و آلبومین می گردد. طی سنجش T3 ، هورمون های متصل به این پروتئین ها اندازه گیری می شوند ، از این رو انتظار می رود که T3 کاهش یابد ، اما سطح T3 آزاد تحت تاثیر تغییرات پروتئین های سرم واقع نمی گردد.
کمبود ید : ید ماده اولیه اصلی برای سنتز T3 است و بدون ید T4 ساخته نمی شود. افزودن ید ید به نمک های سفره ، موجب کاهش چشمگیر کمبود ید در ایالات متحده شده است.
بیماری های غیر تیروئیدی ( مانند نارسایی کلیه ، بیماری کوشینگ ، جراحی ، سیروز ، سرطان پیشرفته ) : پاتوفیزیولوژی این مشاهدات به خوبی مشخص نیست. احتمالا بخشی از ان به علت کاهش پروتئین های متصل شونده به تیروکسین است که معمولا همراه با بیماری های شدید می باشد. در این بیماری ها T3 بیش از T4 تحت تاثیر قرار می گیرد.
بیماری کبدی : مقدار زیادی T3 از تبدیل T4 در کبد ساخته می شود. از این رو اختلال شدید عملکرد کبد می تواند بر سطح T4 تاثیر بگذارد. با این وجود معمولا سایر بافت های محیطی عهده دار ساخت T3 از طریق تبدیل T4 می شوند.