بثورات پوستی خارش دار شایع ترین علامت آبله مرغان است؛ با این حال ویروس عامل...
آبله مرغان به انگلیسی Chickenpox از بیماری‌های خفیف و بسیار واگیردار است. این بیماری که در کودکان شایع تر است، توسط ویروس هرپس زوستر ایجاد می‌شود. خارش و جوش‌های قرمزی که در سراسر بدن ظاهر می‌شود از علائم این بیماری است. ابتلا به آبله مرغان بیش از یک‌بار در طول زندگی بسیار نادر است. این بیماری در گذشته در میان کودکان بسیار شایع بود اما از اواسط دهه‌ی ۹۰ میلادی، زمانی که واکسن آبله مرغان کشف شد، موارد ابتلا به این بیماری بسیار کاهش یافت.
علائم آبله مرغان
بثورات پوستی خارش دار شایع ترین علامت آبله مرغان است؛ با این حال ویروس عامل بیماری چند روز قبل از ظهور جوش‌ها وارد بدن می‌شود و احتمالا ابتدا علائم دیگری ازجمله تب، سردرد و بی اشتهایی را تجربه می‌کنید. حدود دو روز بعد از مشاهده‌ی این علائم، جوش‌ها در سراسر بدن ظاهر می‌شود. دانه‌ها یا جوش‌های آبله مرغان از شروع گسترش تا بهبودی سه مرحله را طی می‌کنند. این مراحل به ترتیب زیر است:
- گسترش برجستگی‌های قرمز یا صورتی رنگ در سراسر بدن
- تاول‌هایی که مایع درون آنها خارج می‌شود
- خشک شدن و التیام یافتن جوش‌ها
بثورات پوستی که در سطح بدن ایجاد شده‌اند این سه مرحله را به‌طور هم زمان پشت سر نمی‌گذارند و در طول دوره‌ی بیماری جوش‌های تازه ظاهر خواهد شد. تا زمانی که جوش‌های روی بدن خشک نشده و التیام نیافته‌اند، بیماری می‌تواند به دیگران سرایت کند.
در برخی موارد، علائم آبله مرغان ممکن است تا ۲۱ روز پس از تماس با فرد آلوده بروز کند، که به این دوره "دوره نهفتگی" گفته می‌شود. در این زمان، شخص هنوز قادر به انتقال ویروس به دیگران است. همچنین، بیشتر از یک‌بار ابتلا به آبله مرغان نادر است، چون ویروس واریسلا زوستر پس از اولین عفونت در بدن باقی می‌ماند و ممکن است سال‌ها بعد به صورت بیماری زونا (Herpes Zoster) بروز کند.
ویروس « واریسلا زوستر» عامل بیماری آبله مرغان است. در اغلب موارد این ویروس از طریق تماس با فرد مبتلا انتقال می‌یابد. این بیماری چند روز قبل از ظهور جوش‌ها به فرد سرایت می‌کند و تا زمانی که تمامی جوش‌ها بهبود نیابند، به شدت مسری است. بیشترین شیوع آن در سن ۵ تا ۱۰ سالگی است. این ویروس از راه قطره‌های ریز در هوا یا تماس با ضایعات پوستی، از فرد بیمار انتقال می‌یابد. بیماری فوق‌العاده مسری است و انتقال ان بیشتر از راه قطرات تنفسی و هوا صورت می‌گیرد. ویروس در وزیکول‌ها هم وجود دارد و بنابراین بیماری از ۲۴ ساعت قبل از پیدایش بثورات تا وقتی که ضایعات دلمه ببندد، مسری خواهد بود ( بین ۷ تا ۸ روز). بیماری بیشتر اوقات در زمستان و بهار دیده می‌شود. تا وقتی که تمام وزیکول‌ها تبدیل به دلمه نشوند کودک نباید به مدرسه برود. مبتلایان به آبله مرغان که بستری می‌شوند باید در اتاقی ایزوله شوند تا از انتقال هوایی ویروس جلوگیری شود. دوره نهفتگی بیماری، ۲۱–۷ روز است. اگر مادر یک نوزاد قبل یا حین بارداری آبله مرغان گرفته باشد، کودک وی تا چندین ماه در برابر آبله مرغان ایمنی دارد اما این ایمنی در ۱۲–۴ ماه پس از زایش کاهش پیدا می‌کند.
این ویروس از راه‌های زیر انتشار می‌یابد:
- بزاق دهان
- سرفه
- عطسه
- تماس با جوش
حتما بخوانید : آزمایش ژنتیک چیست و چه کاربردی دارد؟
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به آبله مرغان هستند؟
کسانی که قبلا به این بیماری مبتلا شده‌اند، افرادی که واکسیناسیون انجام داده‌اند و نوزادانی که ایمنی از طریق مادر به آنها منتقل شده است ( ایمنی حدود ۳ ماه بعد از تولد ایجاد می‌شود) کمتر در معرض خطر ابتلا به آبله مرغان هستند. خطر ابتلا به این بیماری تحت شرایط زیر افزایش می‌یابد:
- کسانی که تاکنون به این بیماری مبتلا نشده‌اند
- تماس فیزیکی با فرد مبتلا
- سن کمتر از ۱۲ سال
- بزرگسالانی که با کودکان زندگی می‌کنند یا با آنها وقت می‌گذرانند
هر زمان متوجه شدید جوش‌هایی که با خارش همراه است در سطح بدنتان گسترش می‌یابد، حتما به پزشک مراجعه کنید؛ مخصوصا اگر با علائم سرماخوردگی یا تب همراه باشد. با این علائم احتمال دارد دچار انواع ویروس‌ها یا عفونت شده باشید. اگر زنی در دوران بارداری به آبله مرغان مبتلا شود، باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کند.
حتما بخوانید : کاربرد آزمایش VZV چیست؟
درمان
در اکثر موارد نیاز به درمان ضد ویروسی نیست و فقط درمان حمایتی انجام می‌شود که شامل تجویز آنتی هیستامین برای کاهش خارش یا تجویز استامینوفن برای کنترل تب می‌شود. بر اساس آخرین ویرایش کتاب مبانی طب کودکان نلسون، دو گروه سنی زیر یک‌سال و بالای ۱۳ سال، افرادی که به هر دلیل در حال استفاده از استروئید برای مثال پردنیزولون نیاز به درمان ضدویروس دارند. درمانی برای آبله مرغان وجود ندارد، به جز استراحت و دادن داروها برای پایین آوردن تب و کاهش خارش.
برای پایین آوردن تب، می‌توان این کارها را انجام داد:
- آب و مایعات فراوان بنوشید.
- با آب ولرم حمام کنید.
- لباس‌های نازک و نخی به تن کنید و از لباس‌های زبر و گرم دوری کنید.
- داروها را به موقع مصرف کنید.
- خوب است که بدانید جوش شیرین توان کاهش خارش‌های شدید و طاقت فرسای ابله مرغان رو دارد . برای این کار کافیست یک قاشق چایخوری جوش شیرین را در یک لیوان آب حل کنید و بعد با یک لیف یا ابر روی پوست بدنتان بمالید .
اگرچه درمان ضدویروسی مانند آَسیکلوویر می‌تواند در برخی شرایط ضروری باشد (خصوصاً برای افرادی که در معرض عوارض جدی هستند)، اما در بیشتر موارد، درمان تنها شامل تسکین علائم است. استامینوفن (پاراستامول) برای کاهش تب و استفاده از داروهای ضدخارش مانند آنتی‌هیستامین‌ها توصیه می‌شود. برای کاهش خارش نیز استفاده از حمام‌های جوش شیرین یا محصولات موضعی آنتی‌هیستامین معمولاً پیشنهاد می‌شود.
درمان خانگی آبله مرغان
جوش شیرین
جوش شیرین خارش و سوزش ناشی از آبله مرغان را تسکین می‌دهد. نصف قاشق غذاخوری جوش شیرین را در یک لیوان آب حل کنید. لیف نرمی را به محلول آغشته کنید و روی قسمت‌هایی که دچار خارش و سوزش است بگذارید و اجازه بدهید خشک شود. راه‌حل دیگر این است که نصف یا یک فنجان جوش شیرین را در آب وان حمام حل و داخل این محلول حمام کنید.
یاس بنفش هندی
یاس بنفش هندی نیز در درمان آبله مرغان بسیار مؤثر است چون خاصیت ضدویروسی دارد. همچنین این گیاه تا حد زیادی به خشک شدن تاول‌ها و رفع خارش کمک می‌کند. تعداد کمی برگ یاس بنفش هندی را له کنید و روی جوش‌ها و تاول‌ها قرار بدهید یا می‌توانید چند برگ از این گیاه را به آب وان حمام اضافه کنید.
هویج و گشنیز
سوپی که گشنیز و هویج دارد، در درمان آبله مرغان بسیار مفید است. این غذا سرشار از آنتی اکسیدان و ویتامین است که در فرایند درمان تأثیر بسیار مثبتی دارد. حدود ۱۰۰ گرم هویج را خرد کنید، ۶۰ گرم هم برگ تازه‌ی گشنیز را با هویج در دو و یک‌چهارم فنجان آب بجوشانید تا نصف آب تبخیر شود.
جو دوسر
جو دوسر یکی از درمان‌های پرطرفدار خانگی برای خارش ناشی از آبله مرغان است. دو فنجان جو دوسر را بکوبید تا به شکل پودر دربیاید، سپس آن را در ۲ لیتر آب ولرم بریزید و بدنتان را به مدت ۱۵ الی ۲۰ دقیقه با این محلول خیس کنید.
سرکه‌ی قهوه‌ای
یکی از راه‌حل‌های مؤثر برای درمان آبله مرغان استفاده از سرکه‌ی قهوه‌ای است. این روش درمانی خارش پوست را از بین می‌برد و به بهبود زخم‌ها و جلوگیری از ایجاد جایِ زخم کمک می‌کند. نصف فنجان سرکه‌ی قهوه‌ای را به آب ولرم درون وان حمام اضافه کنید و حدود ۱۰ الی ۱۵ دقیقه درون این محلول حمام کنید.
عسل
عسل در بهبود خارش و التیام جوش‌های ناشی از آبله مرغان مؤثر است. عسلی طبیعی و با کیفیت تهیه کنید و روی قسمت‌هایی از بدنتان که جوش و تاول دارد، بمالید. این کار را تا زمانی که زخم‌ها از بین بروند روزی ۲ تا ۳ بار تکرار کنید.
توجه داشته باشید راه های درمان خانگی منبع علمی موثقی ندارند.
استفاده از جوش شیرین یا عصاره گیاهان مختلف مانند یاس بنفش هندی ممکن است به کاهش خارش کمک کند، اما در موارد شدیدتر، باید به پزشک مراجعه کرد. در برخی از کشورها، درمان‌های گیاهی ممکن است با توصیه‌های پزشکی ترکیب شوند. برای مثال، آلوئه ورا و روغن نارگیل نیز به عنوان درمان‌های طبیعی برای کاهش التهاب و تسکین پوست در نظر گرفته می‌شوند.
پیشگیری:
واکسن واریسلا به طور معمول در کودکان ۱۲ تا ۱۵ ماهگی و دوز دوم در سن ۴ تا ۶ سالگی تجویز می‌شود. این واکسن تا ۹۵٪ موثر است و خطر ابتلا به بیماری را به طور چشمگیری کاهش می‌دهد. همچنین، افرادی که در گذشته آبله مرغان نگرفته‌اند یا واکسن نزده‌اند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند.
گروه‌های پرخطر:
افراد با سیستم ایمنی ضعیف، مانند افرادی که داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی مصرف می‌کنند یا مبتلایان به بیماری‌های خاص مانند سرطان، باید به دقت تحت نظر پزشک باشند و از واکسن آبله مرغان بهره‌مند شوند.
CDCو Mayo Clinic هر دو تأکید دارند که واکسن آبله مرغان به ویژه در دوران کودکی اهمیت دارد و می‌تواند از عوارض خطرناک بیماری مانند ذات الریه و التهاب مغزی جلوگیری کند.
در مورد گروه‌های پرخطر، CDC اشاره می‌کند که بزرگسالان مبتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا بیماری‌های قلبی باید در صورت ابتلا به آبله مرغان به درمان ضدویروسی نیاز داشته باشند.
حتما بخوانید : راهکارهای تقویت سیستم ایمنی بدن
مطالب بخش اخبار و انتشارات سایت گروه پاتوبیولوژی رهسا تنها جنبه اطلاع رسانی و آموزشی دارد
✅ با ما در مسیر سلامتی گام بردارید ✅
برای دانلود این مقاله کلیک کنید