آزمایش Osmolality

اشتراک گذاری:

تصویری از چنتا شیشه خون آزمایشگاهی در کنار هم

Osmolality

آزمایش اسمولاریته (Osmolality)

رنج نرمال آزمایش اسمولاریته (Osmolality)

بزرگسالان / کهنسالان : 285_295 mmo1/Kg یا 285_295 mOsm/Kg H2O

کودکان : 275_290 mOsm/Kg H2O

کاربرد آزمایش اسمولاریته (Osmolality)

این آزمون برای بدست آوردن اطلاعاتی راجع به وضعیت مایعات بدن و عدم تعادل الکترولیت ها به کار می رود.همچنین برای ارزیابی بیماری های در ارتباط با هورمون آنتی دیورتیک (ADH) نیز استفاده می شود.

شرح آزمایش اسمولاریته (Osmolality)

اسمولالیته ، غلظت ذرات حل شده در واحد حجم سرم یا پلاسما را اندازه گیری می نماید. با افزایش مقدار آب آزاد خون یا کاهش مقدار ذرات در واحد حجم سرم ، اسمولالیته کم می شود. کاهش آب خون یا افزایش مقدار ذرات در واحد حجم ، اسمولالیته را افزایش می دهد. کم آبی بدن موجب افزایش و پر آبی بدن موجب کاهش ان می شود.

مکانیزم پس نوردی بسیار دقیقی اسمولالیته را تنظیم می نماید. افزایش اسمولالیته موجب تحریک ترشح ADH شده که این امر منجر به افزایش باز جذب آب از کلیه ها و تغلیظ ادرار و کاهش غلظت سرم می گردد. اسمولالیته پایین سرم موجب سرکوب آزادسازی ADH گشته و منجر به کاهش باز جذب آب می شود. در نتیجه مقدار زیادی ادرار رقیق تولید می شود. اندازه گیری همزمان اسمولالیته ادرار به تفسیر و ارزیابی مشکلات مربوط به اسمولالیته کمک می نماید.

آزمون اسمولالیته سرم برای بررسی عدم تمایل مایعات و الکترولیت های بدن به کار می رود. این آزمون به بررسی مبتلایان به حمله ، آسیت ، وضعیت آب بدن ، تعادل اسید – باز و موارد مشکوک به اختلال ADH بسیار کمک می کند. همچنبن اسمولالیته برای تشخیص وجود اسید های آلی ، قند ها یا اتانول استفاده می شود. اسمولالیته را می توان بر اساس سه ماده اصلی حل شونده در سرم که عبارتند از : سدیم ، گلوکز و BUN محاسبه کرد.

دامنه طبیعی اسمولالیته سرم mOsm/Kg H2O 285 _ 295 است. اسمولالیته محاسبه شده نباید از mOsm/Kg H2O 10 بیشتر از مقدار طبیعی باشد. به اختلاف بیشتر از 10 ، "شکاف اسمولال" یا "شکاف دلتا" می گویند. علت وجود شکاف اسمولال سرم وجود غلظت بسیار بالای مانیتول ، اتانول ، نتانل ، اتیلن گلیکول و سایر سموم در سرم است ، که معمولا مولکول های کوچکی هستند. معیار دیگری که اطلاعات مشابه فراهم می آورد ، نسبت سدیم سرم به اسمولالیته است. به طور طبیعی نسبت سدیم سرم برحسب mEq/L به اسمولالیته بر حسب mOsm/Kg H2O بین 5/0 _ 43/0 است.

در مسمومیت های دارویی این نسبت بر هم می خورد. بالاخره ، اسمولالیته نقش مهمی در بررسی وضع بیمار در حال اغما دارد. مقادیر بیشتر از mOsm/Kg H2O 385 در مبتلایان به هیپرگلیسمی ، با گیجی همراه است. اگر مقدار اندازه گیری شده در حدود mOsm/Kg H2O 420 _ 400 باشد ، ممکن است حمله صرع بزرگ رخ دهد. مقادیر بیشتر از mOsm/Kg H2O 420 می تواند مرگبار باشد. اندازه گیری همزمان اسمولالیته ادرار می تواند به تفسیر و ارزیابی مشکلات در رابطه با اسمولالیته کمک نماید.

حتما بخوانید : فواید نوشیدن آب چیست؟

روش کار و مراقبت از بیمار

ناشتایی : ندارد

لوله ی معمول خون : قرمز

در مورد اطفال از پاشنه ی پا خون بگیرید.

افزایش سطح اسمولاریته (Osmolality)

هیپرناترمی
هیپرگلیسمی
هیپرگلیسمی غیر ستونی هیپراسمولار
کتوز
ازتمی : در کلیه بیماری های فوق تعداد ذرات حل شده در خون افزایش می یابد.
کم آبی : عدم جایگزینی آب از دست رفته منجر به کم آبی و افزایش اسمولالیته سرم می شود.
درمان با مانیتول
خوردن اتانول ، متانل یا اتیلن گلیکول : این داروها موجب هدر رفتن و دفع آب آزاد از کلیه ها می شوند ؛ در نتیجه اسمولالیته سرم افزایش می یابد. همچنین محصولات جانبی این داروها نیز خود موجب افزایش تعداد مواد حل شونده در خون می شوند که به سبب آن اسمولالیته افزایش می یابد.
اورمی
دیابت بی مزه
نکروز توبولی کلیه
پیلونفریت شدید : در بیماری های فوق تغلیظ ادرار به خوبی انجام نمی شود. آب آزاد اتلاف می شود و اسمولالیته سرم افزایش می یابد.

کاهش سطح اسمولاریته (Osmolality)

پر آبی : زیاد شدن مقدار آب بدن به طوری که بیشتر از مقدار دفعی آن گردد موجب تجمع آب اضافی آزاد در خون شده و اسمولالیته سرم کاهش می یابد.
سندرم ترشح نامناسب ADH : چندین بیماری عامل این سندرم هستند. ADH در این بیماری ها ، با وجود عوامل مهار کننده طبیعی ترشح ان ، به طور نامناسبی ترشح می شود. در نتیجه مقدار زیادی آب از کلیه ها باز جذب می شود. به این ترتیب سرم رقیق می شود و اسمولالیته آن کاهش می یابد.
سندرم های پارانئوپلاستیک همراه با کارسینوم ( ریه ، پستان ، کولون ) : این سرطان ها منابع نابجا و خودکار ترشح ADH می باشند. پاتوفیزیولوژی آن مشابه SIADH است.