Nicotine
آزمایش Nicotine
رنج نرمال آزمایش Nicotine
ادرار
|
فرد غیر مصرف کننده تنباکو که تماس نداشته (ng/mL)
|
فرد غیر مصرف کننده تنباکو با تماس پاسیو (ng/mL)
|
مصرف کننده ای که بیشتر از دو هفته ترک کرده (ng/mL)
|
مصرف کننده فعال محصولات تنباکو (ng/mL)
|
نیکوتین
|
<2
|
< 20
|
< 30
|
5000 – 1000
|
کوتینین
|
< 5
|
< 20
|
< 50
|
8000 – 1000
|
3-OH-کوتینین
|
< 50
|
< 50
|
< 120
|
25000 – 3000
|
نورنیکوتین
|
< 2
|
< 2
|
< 2
|
900 – 30
|
آنابازین
|
< 3
|
< 3
|
< 3
|
500 - 3
|
سرم
|
فرد غیر مصرف کننده تنباکو که تماس نداشته (ng/mL)
|
فرد غیر مصرف کننده تنباکو با تماس پاسیو (ng/mL)
|
مصرف کننده ای که بیشتر از دو هفته ترک کرده (ng/mL)
|
مصرف کننده فعال محصولات تنباکو (ng/mL)
|
نیکوتین
|
< 2
|
< 2
|
< 2
|
50 – 30
|
کوتینین
|
< 2
|
< 8
|
< 2
|
800 - 200
|
3-OH-کوتینین
|
< 2
|
< 2
|
< 2
|
500 - 100
|
کاربرد آزمایش Nicotine
از این آزمون به منظور مستند سازی مصرف تنباکو استفاده می شود.این آزمایش جهت ارزیابی میزان پذیرش فرد برای برنامه های قطع استعمال آن و واجد شرایط بودن بیمار جهت اعمال جراحی به کار می رود. همچنین، شرکت های بیمه از این آزمون به قصد تشخیص سیگاری بودن متقاضیان بیمه نیز استفاده می کنند.
شرح آزمایش Nicotine
نیکوتین در بدن به کوتینین و 3 – هیروکسی کوتینین تجزیه می شود که در ادرار و سرم قابل سنجش می باشند. کلمه "کوتینین" از در هم ریختن حروف لغت "نیکوتین" و بازآرایی هشت حروف انگلیسی آن به دست آمده است. محصولات تنباکو علاوه بر نیکوتین و متابولیت های آن شامل سایر آلکالوئید ها ( آنابازین و نورنیکوتین ) نیز می گردد. هدف از این آزمایش افتراق وضعیت مصرف تنباکو در حالات زیر است :
-
مصرف کننده فعال
-
کسانی که بیش از دو هفته ترک کرده اند.
-
افراد غیر مصرف کننده که در تماس پاسیو قرار گرفته اند.
-
غیر مصرف کنندگانی که در تماس نبوده اند.
نیمه عمر کوتینین و 3 – هیدروکسی کوتینین در بدن حدود 20 ساعت است و معمولا از چند روز تا یک هفته پس از مصرف تنباکو قابل سنجش است.. سطح این متابولیت ها در خون متناسب با میزان تماس با دود تنباکو می باشد، از این رو شاخص ارزشمندی برای تماس با دود تنباکو است. نیکوتین و متابولیت های آن را می توان در سرم، ادرار یا سایر مایعات بیولوژیکی ( بیش از از همه در بزاق ) اندازه گیری کرد. کوتینین، دو الی چهار روز پس از مصرف تنباکو در ادرار یافت می شود. در صورتی آزمایش سرم یا پلاسما انجام می پذیرد که نتوان نمونه ادرار گرفت ( مثلا در بیماران دچار آنوری یا دیالیزی)، یا بررسی مصرف اخیر آن مد نظر باشد ( طی دو هفته گذشته ). کوتینین خون صرف نظر از چگونگی مصرف تنباکو ( دود،جویدن،خیساندن،انفیه) افزایش می بابد. سطح نیمه عمر نیکوتین در بدن حدود دو ساعت است که این زمان کوتاه تر از حدی است که بتوان از آن به منزله شاخص وضعیت مصرف بیمار استفاده کرد.
آنابازین ( که فقط در ادرار اندازه گیری می شود ) در فرآورده های تنباکو وجود دارد، اما در درمان های جایگزینی تنباکو از آن استفاده نمی شود. مصرف آدامس ها، چسب ها یا قرص های جایگزین نیکوتین نیز سبب افزایش نیکوتین، کوتینین، 3 – هیدروکسی کوتینین و نورنیکوتین می گردد. وجود آنابازین بیشتر از 10 ng/Ml یا نورنیکوتین بیش از 30 ng/ML در ادرار نشانگر مصرف جاری تنباکو، صرف نظر از اینکه فرد در حال درمان جایگزینی نیکوتین می باشد، است. وجود نورتیکوتین، بدون آنابازین با مصرف محصولات جایگزین نیکوتین هماهنگی دارد. در مصرف کنندگان شاید تنباکو که دو هفته از مصرف پرهیز کرده اند، مقدار نیکوتین ادرار کمتر از 30 ng/ML کوتینین کمتر از 50 ng/ML ، آنابازین کمتر از 3 ng/ML و نورتیکوتین کمتر از 2 ng/ML می گردد. تماس پاسیو با دود تنباکو سبب تجمع متابولیت های نیکوتین در افراد غیر مصرف کننده می شود. مشاهده شده که سطح کوتینین ادراری بر اثر تماس پاسیو تا 20 ng/ML می رسد. در تماس پاسیو، آنابازین یا نورنیکوتین تجمع نمی یابند. روش دیگر تعیین مصرف تنباکو در سیگاری ها، منواکسید کربن بازدمی است. اما در این مورد نیز عمر کوتاه آن ( حدود چهار ساعت ) قابلیت اعتماد و دقت آن را محدود می سازد. افزون بر آن، از آزمون منواکسیدکربن نمی توان در موارد "مصرف بدون دود تنباکو" استفاده کرد.
سطح کوتینین ادرار و بزاق نیز کمتر قابل اعتماد است. نیکوتین و سطح متابولیت های آن بسته به مقدار تنباکوی مصرفی، استفاده از فیلتر، عمق استنشاق، اندازه، جنس و وزن فرد مورد آزمایش متغییر است. وضع هیدراتاسیون بدن و عملکرد کلیه می تواند بر نتیجه کوتینین ادرار اثر بگذارند، از این رو آزمون کوتینین ادرار نقطه ای را همواره به همراه کراتینین ادرار نقطه ای می سنجند. با اندازه گیری نیکوتین ادرار و متابولیت های آن در یک مصرف کننده فعال محصولات تنباکو می توان فهمید که وی با چه اندازه مصرف تنباکو به این سطح از غلظت می رسد. سپس با توجه به آن می توان دوز جایگزین نیکوتین را در حدی تنظیم کرد که در ابتدای درمان به همان حد غلظت برسد تا از موفقیت درمان جایگزینی نیکوتین اطمینان حاصل کنیم و مانع از اشتیاق شدید بیمار به تنباکو، که اغلب در مراحل اولیه ترک مشاهده می شود، گردیم.
اندازه گیری کمی و دقیق نیکوتین و متابولیت های آن با روش های گوناگون آزمایشگاهی امکان پذیر است که عبارتند از کروماتوگرافی مایع با کیفیت بالا، کروماتوکرافی گاز / اسپکتروسکوپی جرمی، ایمونواسی آنزیمی (EIA) و الیزا. انجام روش های سنجش کیفی ( از جمله EIA و الیزا ) بر روی ادرار و بزاق نسبتا ساده است، اما دقت آن در مقایسه با سنجش خونی کمتر می باشد. مقادیر طبیعی آزمایشگاهی بسته به روش آزمایش متفاوت است.
عوامل تداخل کننده آزمایش Nicotine
سیگارت های منتول دار ممکن است موجب افزایش سطح نیکوتین گردد، زیرا منتول موجب احتباس کوتینین برای مدت زمان بیشتری در خون می شود.
ادرار رقیق یا عمداً رقیق شده موجب تغییر نتایج می گردد.
روش کار و مراقبت از بیمار
قبل از نمونه گیری
روش کار را برای بیمار شرح دهید و نوع نمونه لازم را به وی بگویید.
شرح حال دقیقی از استفاده اخیر تنباکو بگیرید.
نمونه گیری خون
- نمونه ای خون وریدی در لوله ای با سر قرمز بنفش کم رنگ (EDTA) یا صورتی رنگ (K2EDTA) بگیرید.
نمونه گیری ادرار
- حداقل 5 ML نمونه ادرار نقطه ای تصادفی بگیرید.
نمونه گیری بزاق
- از بیمار بخواهید تا حداقل 1ML بزاق را در ظرف جمع آوری کند.
روش دیگر، قرار دادن یک رول گاز دندانی در دهان به مدت 15 دقیقه و سپس قرار دادن آن در ظرفی مناسب جهت انتقال است.
پس از نمونه گیری
- در صورت عدم امکان ارسال سریع نمونه به آزمایشگاه آن را در محل خنکی قرار دهید.
نتایج آزمایش و اهمیت بالینی
تماس با تنباکو : حتی حداقل تماس با تنباکو نیز موجب افزایش سطح نیکوتین و متابولیت های آن می گردد.
✅ با ما در مسیر سلامتی گام بردارید ✅