آزمایش Aldosterone

اشتراک گذاری:

Aldosterone

آزمایش آلدوسترون

رنج نرمال آزمایش Aldosterone

خون

در وضعیت خوابیده به پشت : nmo1/L 0/08 _ 0/30 یا ng/dl 3 _ 10

در وضعیت قائم ( حداقل 2 ساعت نشسته ) :

• زنان : nmo1/L 0/14 _ 0/80 یا ng/dl 5 _ 30

• مردان : nmo1/L 0/17 _ 0/61 یا ng/dl 6 _ 22

• نوزادان / کودکان / نوجوانان

• نوزادان : ng/dl 5 _ 60

• 1 هفته تا 1 سال : ng/dl 1 _ 160

• 3 _ 1 سال : ng/dl 5 _ 60

• 5 _ 3 سال : ng/dl 5 _ 80

• 7 _ 5 سال : ng/dl 5 _ 50

• 11 _ 7 سال : ng/dl 5 _ 70

• 15 _ 11 سال : ng/dl 5 _ 50

•  

ادرار

Mcg/24 hr 2 _ 26 یا nmo1/L 6 _ 72

کاربرد آزمایش Aldosterone

از این آزمایش برای تشخیص هیپرآلدوسترونیسم استفاده می شود. برای افتراق آلدوسترونیسم اولیه ( آسیب فوق کلیوی ) از نوع ثانویه ( آسیب خارج آدرنال ) ، سطح رنین پلاسمایی باید به طور هم زمان تعیین شود.

شرح آزمایش Aldosterone

آلدوسترون هورمونی است که توسط قشر غده فوق کلیوی تولید می شود و مینرالوکورتیکوئیدی قوی است. تولید آلدوسترون عمدتا تحت تنظیم سیستم رنین – آنژیتوتنسین می باشد. عملکرد این سیستم بدین شرح است : کاهش جریان خون کلیوی موجب تحریک عناصر گلومرولی  حساس به فشار در کلیه و آزاد سازی رنین می گردد. سپس رنین موجب تحریک کید برای ساخت آنژیوتنسین I می گردد که در ریه و کلیه به آنژیوتنسین II تبدیل می شود. آنژیوتنسین II محرک قوی آلدوسترون است.

آلدوسترون به طور ثانویه توسط هورمون آدرنو کورتیکوتروپیک (ACTH) ، کاهش سطح سدیم سرم و افزایش سطح پتاسیم سرم نیز تحریک می گردد. آلدوسترون نیز به نوبه خود موجب تحریک لوله های کلیوی برای جذب سدیم ( و به دنبال آن جذب آب ) و ترشح پتاسیم به داخل ادرار می گردد و بدین ترتیب باعث تنظیم سطح سدیم و پتاسیم خون می شود. به سبب حرکت آب در جهت انتقال سدیم ، آلدوسترون تا حدودی نیز تنظیم کننده جذب آب ( و حجم پلاسما ) می باشد.

افزایش سطح آلدوسترون به همراه آلدوسترونیسم اولیه است که در آن توموری ( اغلب آدنوما ) در قشر فوق کلیوی ( سندرم Conn  ) یا هیپرپلازی دو طرفه ندولر فوق کلیوی ، موجب افزایش تولید آن می گردد. الگوی تیپیک آلدوسترونیسم اولیه به صورت افزایش سطح آلدوسترون و کاهش سطح رنین است. علت کاهش سطح رنین آن است که افزایش آلدوسترون موجب "خاموش شدن" سیستم رنین – آنژیوتنسین می شود. مشخصه مبتلایان به آلدوسترونیسم اولیه ، فشار خون بالا ، ضعف ، پر ادراری و کاهش پتاسیم خون است. افزایش سطح آلدوسترون می تواند بر اثر آلدوسترونیسم ثانویه به علت وضعیت های غیر فوق کلیوی نیز باشد که شامل موارد زیر است :

• تنگی یا انسداد عروق کلیوی

• هیپوناترمی ( ناشی از استفاده نابجا از دیورتیک ها یا ملین ها ) یا مصرف کم نمک

• هیپوولمی

• بارداری یا استفاده از استروژن ها

• فشار خون بدخیم

• مصرف پتاسیم

• وضعیت های توام با ضعف پرفوزین ( مانند نارسایی احتقانی قلب )

• کاهش حجم داخل عروقی ( مانند سیروز ، سندرم نفروتیک )

• در آلدوسترونیسم ثانویه سطح آلدوسترون و رنین بالاست

سنجش آلدوسترون را می توان روی نمونه ادرار 24 ساعته یا نمونه پلاسمای خون انجام داد. مزیت ادرار 24 ساعته آن است که نواسانات کوتاه مدت این هورمون را حذف می کند. نمونه گیری پلاسمایی آسان تر است ، اما تحت تاثیر نوسانات کوتاه مدت واقع می شود. عواملی که موجب نوسان سریع سطح آلدوسترون می شود عبارتند از :

• تغییرات روزانه : حداکثر سطح آلدوسترون در اول صبح است. در اواخر بهداز ظهر سطح آن به نصف تقلیل می یابد

• وضعیت بدن : در وضعیت قائم سطح آلدوسترون پلاسمایی افزایش چشمگیری می یابد

• رژیم غذایی : سطح آلدوسترون ادرار و پلاسما ، هر دو ، در اثر رژیم غذایی کم سدیم ، افزایش یافته و تحت تاثیر رژیم پرسدیم کم می شود ( رژیم های غذایی پرپتاسیم یا کم پتاسیم اثراتی مخالف دارند)

• بنابر این جمع آوری ادرار 24 ساعته قابل اعتماد تر است ، زیرا از تاثیرات این عوامل تداخل کننده می کاهد

در آلدوسترونیسم اولیه ، سطح رنین در پی تحریک آلدوسترونی ( مانند محدودیت نمک به عنوان عامل محرک ) ، هیچگونه افزایشی نمی یابد ، یا بسیار ناچیز است. این بدان علت است که آلدوسترون قبلا توسط غده فوق کلیوی بیمار تا حداکثر ممکن ترشح شده است. همچنین مبتلایان به آلدوسترونیسم اولیه ، پس از تزریق سالین ( 2 _ 5/1 لیتر محلول سالین نرمال که بین ساعات 10 _ 8 صبح تزریق می شود ) نمی توانند آلدوسترون را سرکوب نمایند. آلدوسترون را می توان در خون به دست آمده از نمونه ورید فوق کلیوی نیز اندازه گیری کرد. در این حالت سطح بالای آن هر دو ورید فوق کلیوی راست و چپ نشانه هیپرپلازی دو طرفه آدرنال می باشد. افزایش یک طرفه سطح آلدوسترون در بیماران دچار تومورهای مترشحه آلدوسترون در غده فوق کلیوی یا تنگی شریان کلیوی مشاهده می شود. سطح رنین را نیز معمولا به طور همزمان اندازه می گیرند. افزایش سطح یک طرفه رنین به همراه افزایش  غلظت یک طرفه آلدوسترون نشانه تنگی شریان کلیوی است. مشخصه تومورهای مترشحه آلدوسترون در غده فوق کلیوی ، افزایش یک طرفه سطح آلدوسترون ورید فوق کلیوی و پایین بودن سطح رنین می باشد.

عوامل تداخل کننده آزمایش Aldosterone

• ورزش شدید و استرس ( تنش ) می تواند موجب تحریک ترشح قشر فوق کلیه و افزایش سطح آلدوسترون گردد.

• مصرف زیاد شیرین بیان باعث کاهش سطح می شود ، زیرا تاثیری همانند آلدوسترون دارد.

• مقدار آلدوسترون تحت تاثیر وضعیت بدن ، رژیم غذایی ، بارداری و تغییرات روزانه قرار دارد.

• حالت و وضع قرارگرفتن بدن بر سطح آلدوسترون تاثیر چشمگیری دارد.

داروهای افزاینده آزمایش Aldosterone

دیازوکسید – هیدرالازین – نیتروپروساید – دیورتیک ها – ملین ها – پتاسیم و اسپیرونولاکتون

داروهای کاهنده آزمایش Aldosterone

فلودروکورتیزون – پروپرانولول و مهار کننده های آنزیم مبدل آنژیوتنسین ( مانند کاپتوپریل ) و همچنین شیرین بیان

روش کار و مراقبت از بیمار

ناشتایی : ندارد

لوله ی معمول خون : لوله ی حاوی جدا کننده ی سرمی ( طلایی )

افزایش سطح Aldosterone

آلدوسترونیسم اولیه

• آدنوم فوق کلیوی تولید کننده آلدوسترون ( بیماری Conn )

• هیپرپلازی ندولر قشر فوق کلیوی

• سندرم بارتر ( دفع کلیوی پتاسیم به همراه جذب اندک سدیم در لوله های کلیوی ) : غده ی آدرنال پاتولوژیک مقدار زیادی آلدوسترون تولید می کند که نتیجتاً در سطح سرمی و ادراری آن انعکاس می یابد.

آلدوسترونیسم ثانویه

• هیپوناترمی

• هیپرکالمی

• مصرف دیورتیک که منجر به هیپوولمی و هیپوناترمی می گردد

• مصرف بی رویه ملین ها : موارد فوق ، همگی محرک مستقیم آلدوسترون می باشند.

• استرس

• هیپرتانسیون بدخیم

• وضعیت های توام با ضعف پرفوزیون ( مانند نارسایی احتقانی قلب )

• کاهش حجم داخل عروقی ( مانند سیروز ، سندرم نفروتیک )

• تنگی شریان کلیوی

• بارداری و داروهای ضد بارداری خوراکی

• هیپوولمی یا خونریزی : سیستم رنین – آنژیوتنسین در شرایط فوق تحریک می شود. سطح بالای رنین موجب تحریک ترشح آلدوسترون می گردد.

• بیماری کوشینگ : ترشح غیر طبیعی مقدار زیادی ACTH از آدنوم هیپوفیز ، محرک مستقیم آلدوسترون می باشد.

کاهش سطح Aldosterone

• کمبود آلدوسترون

• کمبود رنین : چنین وضعیتی بسیار نادر بوده و منجر به کمبود آلدوسترون می گردد.

• درمان با استروئید : ACTH سرکوب شده و در نتیجه آلدوسترون نیز سرکوب می گردد.

• بیماری آدیسون : قشر فوق کلیوی فعالیت نمی کند و بنابراین آلدوسترون ترشح نمی شود.

• بیمارانی که رژیم سرشار از سدیم مصرف می کنند

• هیپرناترمی : موارد فوق به عنوان مهار کننده های قوی ترشح آلدوسترون عمل می نمایند.

• توکسمی حاملگی

• درمان ضد هیپرتانسیون : برخی داروهای ضد هیپرتانسیون موجب مهار ترشح آلدوسترون می شوند.

سایر آزمایش های مربوط

سدیم خون و ادرار

پتاسیم خون و ادرار

هورمون آدرنوکورتیکوتروپیک (ACTH)

سنجش رنین

✅ با ما در مسیر سلامتی گام بردارید ✅