آزمایش Toxicology

اشتراک گذاری:

Toxicology

آزمایش Toxicology

کاربرد آزمایش Toxicology

آزمون های سم شناسی به منظور ارزیابی موارد استفاده سوء از دارو ، زیاده روی در مصرف یا مسمومیت با آن مورد استفاده قرار می گیرد.

شرح آزمایش Toxicology

تشخیص شایع ترین موارد استفاده سوء از داروهای بدون نسخه که موجب تغییرات خلقی می گردند مورد بحث قرار گرفته است. این داروها معمولا در موارد اقدام به خودکشی ، یا مسمومیت های شیمیایی استفاده می شوند.

آزمایش خون بهترین روش آزمایش برای موارد مسمومیت های دارویی و مصرف دوز بالای داروها می باشد. نتایج حاصل نشانده ی سطح دارو در همان زمان می باشد و می تواند ضرورت درمان یا تغییر روش درمانی را مشخص نماید. آزمون های غربالگری برای موارد استفاده یا سوء استفاده از داروهای بدون نسخه معمولا روی ادرار انجام می پذیرند. نمونه های ادراری را می توان به آسانی و بی آنکه روشی تهاجمی به کار رود ، گرفت. این نمونه معمولا ساعت ها ، یا روز ها پس از تجویزدارو گرفته می شود. از این رو سطح خونی آن پایین است ، اما سطح ادراری دارو بالا می باشد. به علاوه مواد حاصل از سوخت و ساز نیز مدت زمان بیشتری در ادرار باقی می ماند و بدین ترتیب تشخیص مصرف دارو طی چند ساعت ، یا روزهای گذشته امکان پذیر می گردد. از معایب آزمون های دارویی ادرار آن است که نمی تواند به دقت زمان مصرف دارو و نحوه تاثیر آن بر اعمال فرد را در هر زمان مشخص نماید. به علاوه ادرار تحت تاثیر غلظت ( نوشیدن مقدار زیادی آب ، یا افزودن آب به نمونه ) ، تغییر Ph ، یا افزودن مواد خارجی ممکن است به آسانی دستخوش تغییر گردد. معمولا دما ، وزن مخصوص و غلظت کراتینین نمونه ادرار را جهت اطمینان از آنکه نمونه هیچگونه تغییری ننموده ، تعیین می کنند. لازم است تا ترتیب مراحل انتقال مناسب نمونه ، از لحظه یی که گرفته می شود تا مرحله یی که تحت آزمایش قرار می گیرد ، تعریف شود تا مانع از تقلب گردد.

به سبب اهمیت نتیجه اینگونه آزمایش ها بر زندگی فرد ( از نظر اجتماعی ، اقتصادی و قانونی ) لازم است تا نتایج مثبت با یک روش آزمایش دیگر که از دقت مشابهی برخوردار است ، تایید گردد. یک روش تلفیقی معمول ، غربالگری توسط روش کروماتوگرافی گاز یا لایه نازک به منظور جدا نمودن ترکیبات موجود در نمونه و سپس انجام اسپکترومتری جرمی جهت شناسایی این ترکیبات می باشد.

از بررسی های سم شناسی برای مقصر قلمداد کردن داروها به عنوان عامل یا مرگ استفاده می شود. همچنین از آن برای ارزیابی بیماران هنگامی که مسمومیت یا سوء استفاده دارویی در ارتباط با یک بیماری می باشد ، نیز استفاده می گردد. استفاده های سوء دارویی به ویژه در محل کار به دلایل امنیتی و نیز در زندان ها برای برقراری نظم و انضباط مهم است و باید مشخص گردد.

داروهایی که معمولا استفاده سوء می شوند :

ماری جوانا ( کانابیس )

وجود ماری جوانا را اغلب با شناسایی یکی از متابولیت های آن در ادرار ( تتراهیدروکانابینول [THC] ) تشخیص می دهند. بیشتر آزمایشگاه ها کربوکسی _ THC را می سنجند و مقدار 100 ng/ml را به عنوان مقدار سر حدی در نظر می گیرند. مقادیر کمتر از آن در اثر استنشاق غیر مستقیم ماری جوانا ممکن است پدید آید ، اما قابل پیگرد قانونی در دادگاه نمی باشد. این متابولیت ها را یک ساعت پس از استفاده می توان در ادرار یافت و 3 _ 1 روز بعد از آن نیز باقی می مانند.

کوکایین ( از جمله کراک )

بنزوئیل اکگونین ، متابولیت کوکایین می باشد و 4 _ 1 ساعت پس از مصرف و تا 2 یا 3 روز به سهولت در ادرار قابل تشخیص می باشد. به منظور تعیین زمان مصرف کوکایین باید سطح خونی آن را تعیین نمود.

فنسیکلیدین (PCP)

PCP یا یکی از متابولیت های آن در حدود 18_6 ساعت پس از مصرف و تا 3 روز در ادرار قابل تشخیص می باشند.

آمفتامین ها ( به ویژه متامفتامین )

آمفتامین ها حدود 3 ساعت پس از مصرف و تا یک یا دو روز در ادرار قابل شناسایی می باشند. در مورد فرض سوء مصرف آمفتامین ها باید جانب احتیاط را رعایت نماییم ، زیرا بسیاری از داروهای سرماخوردگی بدون نسخه (OTC) و نیز داروهای کاهش وزن حاوی آنالوگ های آمفتامین می باشند.

مورفین و سایر آلکالوییدهای مخدر

هرویین ، مورفین و کدیین را به شکل کونژوگه با گلوکورنید ، 2 ساعت پس از مصرف و تا 2 تا 3 روز در ادرار می توان تشخیص داد. آنچنان که در مورد آمفتامین ها تذکر داده شد ، در مورد فرض سوء استفاده دارویی ، در صورت شناسایی وجود کدیین ، باید با احتیاط رفتار نمود ، زیرا بسیاری از داروهای مسکن آزاد و بدون نسخه (OCT) و داروهای ضد سرفه حاوی کدیین می باشند.

باربیتورات ها

باربیتورات ها را می توان با روش ایمونواسی مستقیم در خون ، ادرار یا محتویات معده شناسایی نمود.

سموم رایج

سرب

سایر فلزات سنگین

فلزات سنگین از قبیل جیوه ، آرسنیک، بیسموت و آنتیموآن را می توان در ادرار شناسایی نمود.

عوامل تداخل کننده آزمایش Toxicology

مواد پاک کننده ( دترژان ها ) ، بیکربنات ها یا قرصهای نمکی یا خون همگی می توانند از دقت آزمون های دارویی در ادرار بکاهند.

روش کار و مراقبت از بیمار

بر حسب نیاز ، نمونه خون یا ادرار گرفته می شود. نمونه های ادرار باید در حضور کارمند مجرب در بخش درمانی گرفته شود.

در صورت لزوم ، محتویات معده را جهت تجزیه جمع آوری کنید.

لازم به ذکر است که نمونه های مو و ناخن برای تشخیص و اثبات تماس با آرسنیک و جیوه ممکن است گرفته شود.

هویت نمونه را بلافاصله مشخص نموده و نام بیمار را روی نمونه بنویسید.

نتایج آزمایش و اهمیت بالینی Toxicology

• استفاده سوء یا مصرف داروهای بدون نسخه : معمولا از ادرار برای این آزمایش ها استفاده می شود.

• مسمومیت با سرب و فلزات سنگین : برای تشخیص این سموم می توان از نمونه های خون ، ادرار ، مایع مغزی _ نخاعی و بافت استفاده نمود.

• اقدام به خود کشی : با آزمون های خونی می توان سطح سمی داروها را با دقت بیشتری مشخص کرد ؛ هرچند از ادرار نیز می توان استفاده نمود.

سایر آزمایش های مربوط

اتانول

کربوکسی هموگلوبین

اسید – دلتا آمینولوولینیک

پایش دارویی

آزمون سوء مصرف از مواد

✅ با ما در مسیر سلامتی گام بردارید ✅