Prolactin
آزمایش پرولاکتین (Prolactin)
نرمال آزمایش پرولاکتین (Prolactin)
مردان بزرگسال : ng/ml 3_13
زنان بزرکسال : ng/ml 3_27
زنان باردار : ng/ml 20_400
کاربرد آزمایش پرولاکتین (Prolactin)
سطح پرولاکتین برای تشخیص و پایش آدنوم هیپوفیز ترشح کننده پرولاکتین استفاده می شود.
شرح آزمایش پرولاکتین (Prolactin)
پرولاکتین هورمونی است که توسط غده هیپوفیز پیشین ( آدنوهیپوفیز ) ترشح می شود. پرولاکتین در زنان موجب شیر دهی می شود. نقش آن در مردان مشخص نشده است. ترشح پرولاکتین تحت تنظیم عوامل مهار کننده و آزاد کننده پرولاکتین می باشد که از هیپوتالاموس ترشح می شوند. هورمون آزاد کننده تیروئید ( TRH ) نیز موجب تحریک تولید پرولاکتین می شود. طی خواب سطح پرولاکتین به 2 تا 3 برابر افزایش یافته و سطح خونی آن به حد زنان باردار می رسد. افزایش ناگهانی این هورمون در تحریک پستان , شیردهی , بارداری , تنش یا ورزش مشاهده می شود. پرولاکتین در بیماران دچار آدنوم اسیدوفیل یا کروموفوب هیپوفیز مترشحه پرولاکتین افزایش می یابد. افزایش متوسط سطح پرولاکتین در زنان دچار آمنوره ثانویه ( یعنی پس از بلوغ ) , گالاکتوره , هیپوتیروئیدی اولیه , سندرم تخمدان پلی کیستیک و بی اشتهایی مشاهده می شود. تومورهای پرانئوپلاستیک ( مانند سرطان ریه ) نیز موجب ترشح نابجای پرولاکتین می شوند. به طور کلی سطح بسیار بالای پرولاکتین بیشتر به علت آدنوم هیپوفیز است تا آنکه به سبب سایر علل باشد.
سطح پرولاکتین برای تشخیص و پایش آدنوم های هیپوفیز به کار می رود. آزمون های تحریکی و مهاری برای پرولاکتین وجود دارد که به تشخیص افتراقی آدنوم هیپوفیز از سایر علل مازاد تولید پرولاکتین کمک می کند. سنجش سطح پرولاکتین برای ارزیابی بیماری های عضوی یا عملکردی هیپوتالاموس , هیپوتیروئیدی اولیه , فشردگی بخشی از ساقه هیپوفیز , ضایعات قفسه سینه , نارسایی کلیوی و تومورهای اکتوپیک استفاده می شود.
هیپرپرولاکتینمی اغلب منجر به از دست دادن میل جنسی , گالاکتوره , الیگومنوره و آمنوره و ناباروری در زنان پیش از سن یائسگی می شود و در مردان موجب کاهش میل جنسی و ناتوانی جنسی , ناباروری و هیپوگنادیسم می گردد. اگر مقدار پرولاکتین بالاتر از مقدار مرجع باشد امکان دارد که به سبب وجود ماکروپرولاکتین باشد ( پرولاکتین متصل به ایمونوگلوبولین ) , سطح ماکروپرولاکتین خون را در صورتی بررسی می کنند که علایم و نشانه های هیپرپرولاکتینمی وجود ندارد , یا بررسی های تصویر برداری هیپوفیز نیز اطلاعاتی به دست نمی دهند. ماکروپرولاکتین را می توان به طور معکوس با کمک درصد پرولاکتین منومری اندازه گیری شده محاسبه نمود. اگر درصد پرولاکتین منومری کمتر از 40% کل باشد , بیمار ماکروپرولاکتینمی دارد و دچار افزایش واقعی سطح پرولاکتین نیست.
حتما بخوانید : تیروئید
عوامل تداخل کننده آزمایش پرولاکتین (Prolactin)
استرس ناشی از بیماری , تروما , جراحی یا حتی ترس از آزمایش خون موجب افزایش سطح پرولاکتین می شود. در بیمارانی که از خونگیری می ترسند بهتر است ابتدا یک سالین لاک گذاشته شود و سپس 2 ساعت بعد خونگیری انجام شود.
داروهای افزاینده پرولاکتین (Prolactin)
ضد بارداری های خوراکی – رزرپین – اپیات ها – آتناگونیست های هیستامین – وراپامیل – مهار کننده های منو آمین اکسیداز – استروژن ها و پروژسترون ها. داروهای آنتی سایکوتیک ( مانند ریسپریدون فنوتیازین ها ) - داروهای ضد تهوع / استفراغ – داروهای برداشت مجدد سروتونین ( همه دستجات داروهای ضد افسردگی ) – مشتقات آرگوت – برخی داروهای غیر قانونی ( مانند کانابیس ) – برخی از داروهای ضد فشارخون بالا – ضد تشنج ها – داروهای ضد سل و آنتی هیستامین ها.
داروهای کاهنده پرولاکتین (Prolactin)
مشتقات آلکالوییدی ارگوت – کلونیدین – لوودوپا و دوپامین
روش کار و مراقبت از بیمار
ناشتایی : ندارد.
لوله ی معمول خون : قرمز
افزایش سطح پرولاکتین (Prolactin)
-
گالاکتوره : گالاکتوره شدید به علت افزایش سطح پرولاکتین پدید می آید. مقدار اندک ترشحات پستان کاملا شایع بوده و پاتولوژیک محسوب نمی گردد مگر آنکه خونی باشد.
-
آمنوره : بیمارانی که قبلا خونریزی ماهیانه طبیعی داشته اند و سپس خونریزی آنان قطع شده ممکن است سطح پرولاکتین بالایی داشته باشند. بعد ها ممکن است مشخص شود که بسیاری از این ها آدنوم هیپوفیز مترشحه پرولاکتینن داشته اند.
-
تومور هیپوفیزی مترشحه پرولاکتین : بسیاری از آن ها آدنوم های خوش خیم از نوع اسیدوفیل می باشند.
-
بیماری انفیلتراتیوهیپوتالاموس و ساقه هیپوفیز ( مانند گرانولوما – سارکوئیدوز )
-
سرطان متاستاتیک غده هیپوفیز : تخریب پاتولوژیکی هیپوتالاموس یا هیپوفیز موجب از میان رفتن سازوکارهای تنظیم کننده مهار پرولاکتین می گردد.
-
هیپوتیروئیدی : مبتلایان به هیپوتیروئیدی ناشی از نارسایی تیروئید دارای سطح TRH بالای هستند. TRH محرک تولید پرولاکتین نیز می باشد.
-
سندرم پارانئوپلاستیک : تولید پرولاکتین در این سرطان ها یه صورت نابجا صورت می گیرد.
-
استرس (تنش)( مانند بی اشتهایی عصبی – جراحی – ورزش شدید – تروما – بیماری شدید ) : پاتوفیزیولوژی این مشاهدات نا معلوم است.
-
سندرم زین خالی : در عکسبرداری اشعه X این بیماران , زین ترکی بزرگی مشاهده می شود که فاقد آدنوم هیپوفیز است , در حالی که معمولا سطح پرولاکتین بالایی دارند.
-
سندرم تخمدان پلی کیستیک : پاتوفیزیولوژی آن به خوبی معلوم نیست.
-
نارسایی کلیوی : در این بیماران احتمالا تصفیه کلیوی پرولاکتین کاهش می یابد.
کاهش سطح پرولاکتین (Prolactin)
آپوپلکسی هیپوفیز ( سندرم شی هان ) : زنانی که پس از زایمان دچار خونریزی شدید می شوند جریان خون در آنان به شدت کند و غده هیپوفیز دچار انفارکتوس شده و سطح پرولاکتین به همراه سایر هورمون های هیپوفیزی کاهش می یابد.
تخریب هیپوفیز در اثر تومور : بدیهی است که هر بیماری مخرب غده هیپوفیز با کاهش سطح پرولاکتین همراه می باشد.
✅ با ما در مسیر سلامتی گام بردارید ✅