Ferritin
آزمایش فریتین
رنج نرمال آزمایش Ferritin
مردان : ng/mL 12-300
زنان : 10-15 ng/mL
کودکان / نوجوانان
نوزاد : ng/mL 25-200
1 ماهگی : ng/mL 200-600
2-5 ماهگی : ng/mL 50-200
6 ماهه تا 15 ساله : ng/Ml 7-142
کاربرد آزمایش Ferritin
این آزمون حساس ترین آزمایش تشخیصی برای کم خونی فقر آهن است.
شرح آزمایش فریتین
بررسی فریتین , شاخص خوبی برای برای ذخایر آهن موجود در بدن می باشد. فریتین پروتئین اصلی ذخیره کننده ی آهن است که غلظت طبیعی سرمی آن ارتباط مستقیم با ذخایر آهن دارد. در بیماران طبیعی , هر 1 ng/Ml فریتین سرم معادل حدود 8 mg آهن ذخیره می باشد. سطح فریتین به طور دایمی در مردان و در زنان پس از یائسگی بالاست. در زنان پیش از سن یائسگی سطح آن در یک حد باقی می ماند. کاهش سطح فریتین نشانه ی کم شدن ذخایر آهن و کم خونی فقر آهن است. چنانچه سطح فریتین کمتر از 10 mg / 100 ml باشد نشانه ی کم خونی فقر آهن است. کاهش سطح فریتین سرم اغلب زودتر از سایر علایم فقر آهن از قبیل کاهش سطح آهن سرم یا تغییر اندازه و رنگ و تعداد گلبول های قرمز ظاهر می شود تنها وقتی ذخایر پروتئینی بدن به شدت کاهش یافته باشد , فریتین نیز ممکن است به سبب سو تغذیه کاهش پیدا کند. افزایش سطح آن علامت افزایش آهن می باشد که در حالات هموکروماتوز , هموسیدروز , مسمومیت با آهن , یا در پی انتقال خون مشاهده می شود. همچنین افزایش فریتین در مبتلایان به کم خونب مگالوبلاستیک , کم خونی همولیتیک و هپاتیت مزمن مشاهده می گردد. به علاوه , فریتین در بیماری های مزمن همانند بیماری های نئوپلاستیک , الکلیسم , اورمی , بیماری های کلاژن , یا بیماری مزمن کبدی به طور کاذب افزایش پیدا می کند. برای ارزیابی ذخایر آهن در مبتلایان به نارسایی مزمن کلیه نیز از این آزمون استفاده می شود.
محدودیت این آزمایش بدان سبب است که فریتین به عنوان یک پروتئین واکنشی فاز حاد نیز ممکن است در حالاتی بی ارتباط با ذخایر آهن ( مانند بیماری های التهابی حاد , عفونت ها , سرطان متاستاز داده , لنفوم ) افزایش یابد. فریتین 1 تا 2 روز پس از آغاز بیماری حاد رو به افزایش می گذارد و طی 5 – 3 روز به حداکثر می رسد. اگر این بیمار هم زمان مبتلا به فقر آهن نیز باشد , ممکن است مشخص نگردد , زیرا سطح فریتین به علت بیماری اخیر به طور کاذب افزایش یافته است. اگر این آزمایش به همراه سنجش سطح آهن سرم و ظرفیت کل اتصال به آهن ( TIBC ) انجام شود , به تشخیص افتراقی و طبقه بندی کم خونی کمک خواهد نمود. به عنوان مثال در مبتلایان به کم خونی فقر آهن , فریتین , آهن و سطح اشباع ترانسفرین پایین است , در حالی که سطح ترانسفرین و TIBC بالاست.
عوامل تداخل کننده آزمایش Ferritin
در پی انتقال خون یا مصرف غذاهای پر آهن ( مانند گوشت قرمز ) افزایش سطح فریتین مشاهده می شود. آهن مصرفی موجب تحریک و تولید فریتین به منظور ذخیره نمودن آهن اضافی سرم می گردد.
بیماری های همولیتیک کیتوانند با افزایش کاذب ذخایر آهن بدن همراه باشند. آهن از هموگلولبن جدا می شود , یعنی از گلبول های قرمز همولیز شده آزاد می گردد. بدین ترتیب ساخت فریتین افزایش می یابد تا آهن اضافی سرم را ذخیره نماید.
بیماری های التهابی حاد و مزمن و بیماری گوشه می توانند موجب افزایش کاذب سطح فریتین گردند.
اختلالات ناشی از انباشتگی آهن ( مانند هموکروماتوز , هموسیدروز ) که با سطح بالای ferritin همراه است. ساخت فریتین به منظور ذخیره سازی آهن اضافی سرم افزایش می یابد.
خونریزی ماهیانه در زنان موجب کاهش فریتین می گردد , زیرا ذخایر آهن به علت خونریزی ماهیانه معمولا کم است.
داروهای افزاینده آزمایش Ferritin
داروهای حاوی آهن زیرا ساخت فریتین به منظور ذخیره سازی آهن سرم افزایش می یابد.
روش کار و مراقبت از بیمار
ناشتایی : ندارد.
لوله ی معمول خون : قرمز
افزایش سطح ferritin
-
هموکروماتوز
-
هموسیدروز : افزایش ذخایر آهن بافتی موجب تحریک تولید فرتین به منظور ذخیره سازی می گردد.
-
کم خونی مگالوبلاستیک
-
کم خونی همولیتیک : گلبول های قرمز در مبتلایان به کم خونی تجزیه شده و آهن به درون جریان خون می ریزد . تولید فریتین به منظور ذخیره سازی آهن اضافی تحریک می شود.
-
بیماری هپاتوسلولار التهابی / الکلی
-
بیماری التهابی
-
سرطان های پیشرفته : فریتین نوعی نوعی پروتئین واکنشی فاز حاد است که تولید آن در بیماری های حاد افزایش می یابد.
-
بیماری های مزمن مانند لوسمی , سیروز , هپاتیت مزمن یا بیماری های کلاژن عروقی : پاتوفیزیولوژی این بیماری ها نا معلوم است.
کاهش سطح ferritin
-
کم خونی فقر آهن : در صورت کاهش ذخیره ی آهن , نیاز به فریتین نیز کم می شود و سطح آن پایین می آید.
-
کمبود شدید پروتئین : فریتین خود یک پروتئین است که در حالات کمبود شدید پروتئین , ساخت آن کاهش می یابد.
-
همودیالیز : ذخایر آن در اثر دیالیز کاهش می یابد. ذخایر کمتر آهن نیازمند فریتین کمتری بوده و از این رو سطح فریتین کاهش می یابد.
سایر آزمایش های مربوط
سطح آهن
ظرفیت کل اتصال به آهن
ترانسفرین
سنجش گیرنده ترانسفرین
✅ با ما در مسیر سلامتی گام بردارید ✅