آزمایش C3

اشتراک گذاری:

C3 (C3 complement)

آزمایش کمپلمان C3

یافته های طبیعی

75 _ 175 mg/dl

کاربرد

اندازه گیری کمپلمان عمدتا به منظور تشخیص کمبود های ارثی پپتید های کمپلمان و پایش فعالیت بیماری های عفونی یا خود ایمن ( مانند لوپوس اریتماتوز سیستمیک ، نفریت ، نفریت مامبرانو پرولیفراتیو یا نفریت پس از عفونت استرپتوکوکی ) انجام می شود.

حتما بخوانید : بیماری لوپوس چیست؟

شرح آزمایش

کمپلمان سرم ، مجموعه ای متشکل از 31 پروتئین است که به عنوان آنزیم ، کوفاکتور ، مهار کننده و پروتئین های تشکیل دهنده ی غشا عمل می کنند. این ها موجب فعال گشتن مجموعه ای از واکنش های آبشار مانندی می شوند که منجر به ساخت دسته ای از پروتئین های تسهیل کننده پاسخ های ایمنی و التهابی می گردد. کمپلمان کل که گاهی تحت عنوان CH50 نیز خوانده می شود ، توسط مجموعه ای از واکنش های میان پروتئین های C1 تا C9 ( واکنش های آبشار کلاسیک ) پدید می آید. سپس فعال شدن کل کمپلمان ( و برخی از پیش سازهای پروتئینی ) موجب افزایش نفوذ پذیری عروق شده و امکان ورود آنتی بادی ها و گلبول های سفید (WBC) را به محل اسقرار کمپلکس ایمنی / آنتی ژن فراهم می سازد. افزون بر آن کمپلمان موجب تقویت شیمیوتاکسی ( جذب WBC به محل ) ، فاگوسیتوز و چسبندگی آنتی بادی به آنتی ژن می شود.

این فرایند ها برای ایجاد یک التهاب یا پاسخ ایمنی بسیار حیاتی است. کمبود سطح کمپلمان ممکن است مادرزادی یا اکتسابی باشد. فعال شدن سیستم کمپلمان موجب "مصرف" شدن اجزای آن می شود. چنانچه این سیستم دایماً ، یا بیش از اندازه فعال باشد ، از سطح سرمی آن کاسته می گردد. سیستم کمپلمان در حضور کمپلکس های آنتی ژن / آنتی بادی فعال می شود. در آنژیوادم ارثی کمپلمان مصرف می شود و سطح سرمی آن افت می کند. بیماری های در ارتباط با اینگونه کمپلکس های ایمنی عبارتند از : بیماری سرمی ، لوپوس اریتماتوز ، اندوکاردیت عفونی ، رد پیوند کلیه ، واسکولیت و برخی اشکال گلومرولونفریت و عفونت ها. انتظار می رود که در پی درمان موفقیت آمیز این بیماری ها ، سطح کمپلمان به حد طبیعی باز گردد. ممکن است اجزای کمپلمان به دنبال آغاز بیماری های التهابی حاد گوناگون ( مانند تیروئیدیت ، پری آرتریت ندوزوم ، آرتریت روماتوئید ) یا آسیب حاد بافتی ( از قبیل انفارکتوس حاد قلبی ) بالا رود. چنین وضعیتی بسیار شبیه به یک پروتئین "واکنش حاد" است.

حتما بخوانید : آزمایش WBC چیست و چه کاربردی دارد؟

برای موارد مشکوک به کمبود کمپلمان ابتدا باید آزمون غربالگری کمپلمان کل را انجام داد و سپس درخواست سنجش اجزای کمپلمان را نمود. ممکن است با وجود سطح طبیعی کمپلمان خون ، باز هم اختلال کمپلمان وجود داشته باشد که علت آن عدم عملکرد صحیح کمپلمان است. آزمایش های کمپلمان می تواند شامل سنجش کمی پروتئین کمپلمان یا اجزای آن ، ارزیابی کیفی عملکرد کمپلمان و اجزای آن و شناسایی موتاسیون های موثر بر ساخت کمپلمان باشد. سطح کمپلمان را می توان در سایر مایعات بدن مانند مایع پلور ، پریکارد ، سینوویال اندازه گیری نمود. کمبود هر یک از اجزای آبشار کمپلمان می تواند سبب کاهش سطح کمپلمان کل گردد. سطح پایین کمپلمان ، ویژگی افیوژن در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید ( با وجود سطح بالای سرمی ) ، لوپوس اریتماتوز سیستمیک و عفونت های باکتریایی می باشد.

عوامل تداخل کننده

C3 در دمای اتاق بسیار ناپایدار است. چنانچه نمونه بیشتر از یک ساعت بماند ، سطح کمپلمان به طور کاذب کاهش می یابد. بنابر این سرم را باید به محض رسیدن به آزمایشگاه جدا نمود و منجمد کرد.

حتما بخوانید : سرخک چیست و چه علائمی دارد ؟  

روش کار و مراقبت از بیمار

ناشتایی : ندارد

لوله ی معمول خون : قرمز

افزایش سطح

• تب روماتیسمی ( حاد )
• انفارکتوس میوکارد حاد
• کولیت زخمی
• بیماری های التهابی ، استرس ، تروما : کمپلمان نیز می تواند کاملا مشابه یک پروتئین واکنشی فاز حاد عمل نماید. این بیماری ها موجب افزایش کمپلمان می شوند.
• سرطان

حتما بخوانید : استرس با بدن چه میکند؟

کاهش سطح

• ادم عروقی ارثی ( آنژیوادم ارثی ) : در این بیماری کمبود ارثی " مهار کننده " C1 ( به نام استراز C1 ) وجود دارد. بنابر این سیستم کمپلمان بیش از اندازه فعال می شود و اجزای آن مصرف شده و در نتیجه سطح سرمی کمپلمان کاهش می یابد.
• بیماری های شدید کبدی از قبیل هپاتیت یا سیروز : کبد محل ساخت بسیاری از اجزای کمپلمان است. در برخی از بیماری های کبدی تولید کمپلمان کاهش می یابد و از سطح سرمی آن کاسته می شود.
• بیماری خود ایمن ( SLE ، گلومرولونفریت ، نفریت لوپوسی ، نوع فعال و شدید آرتریت روماتوئید ، سندرم شوگرن )
• بیماری سرمی ( بیماری کمپلکس ایمنی )
• رد پیوند کلیه ( حاد ) : این بیماری ها با افزایش کمپلکس های آنتی ژن / آنتی بادی همراهند که به عنوان فعال کننده کمپلمان عمل می نمایند. سیستم کمپلمان بیش از حد فعال گشته و اجزای آن مصرف می شوند ؛ در نتیجه سطح سرمی آن کاهش می یابد.
• سوء تغذیه پروتئین
• کم خونی همولیتیک
• سوء تغذیه : این بیماری ها با کاهش پروتئین بدن همراهند. کمپلمان نیز یک ماده پروتئینی است ، از این رو انتظار می رود که تولید آن نیز کاهش یابد.
• عفونت هایی از قبیل سپسیس با باکتری های گرم – منفی یا اندوکاردیت باکتریایی
• گلومرولونفریت ، به ویژه انواع بعد استرپتوکوکی و پرولیفراتیو غشایی : مسیر آلترناتیو کمپلمان بیش از حد فعال می گردد و اجزای آن مصرف می شود. در نتیجه سطح کمپلمان کاهش می یابد.

✅ با ما در مسیر سلامتی گام بردارید ✅