سیستم ایمنی بدن سیستمی پیچیده و در نهایت دقت می‌باشد که شامل اعضاء متنوع، با عملکردی متفاوت و مرتبط می باشند و در صورت کوچکترین تداخل و ناهماهنگی در انجام وظایف اعضاء آن امکان پیدایش اختلالات و ظهور عوارضی وخیم و بعضا غیر قابل برگشت وجود دارد. با استفاده از روش های ایمونواسی می توان انواع هورمون ها، تومورمارکرها، آنتی بادی علیه عوامل عفونی و نیز آنتی بادی های عامل بیماری های خودایمنی را شناسایی کرد که در ذیل این بخش به آن ها اشاره شده است.
سرولوژی
سرولوژی مطالعه علمی سرم و سایر مایعات بدن است. در عمل سرولوژی معمولا به تشخیص آنتی بادی هایی که در سرم وجود دارند و به طور معمول در پاسخ به عفونت تشکیل می شوند اشاره می کند. از تست های سرولوژیکی می توان برای شناسایی عفونت های حاد و یا مزمن استفاده کرد و نیز می تواند برای کمک به تشخیص بیماری های اتوایمیون خاص که در آن ها آنتی بادی مشاهده نمی شود مانند هیپوگاماگلوبولینمی استفاده کرد. بهترین وسیله تشخیص یک بیماری عفونی , جداکردن میکروب از بیمار و مشخص کردن آن است .ولی در اغلب موارد این امر به دلایل مختلف با مشکل مواجه خواهد شد که بهترین کار در این موارد جستجوی آنتی بادی اختصاصی ضد میکروب در سرم بیمار است.
اهمیت آزمایش های سرولوژی
اهمیت آزمایشهای سرولوژی بیشتر در تغییراتی که در عیار یا تیتر آنتی بادی در طول مدت بیماری صورت می گیرد است.بنابراین پزشک می تواند از روی این تغییرات درمان بیماری را تحت کنترل داشته باشد.
آزمایشات بخش سرولوژی
در این بخش آزمایشات بسیاری انجام خواهد شد از قبیل :
- Widal تب حصبه
- Rf فاکتور روماتوئید
- Wirght تب مالت
- CRP نوعی پروتئین برای کنترل عفونت ها
- Mono test مونو نوکلوئوز عفونی
- VDRL سفیلیس
ایمونولوژی
بدن ساختار پیچیده ای دارد و برای حفظ مقاومت و سلامت نیاز به امنیت دارد .سیستم ایمنی بدن نیز از ساختار پیچیده ای تشکیل شده است و موارد گوناگونی را شامل میشود ،اما هماهنگی لازم بین اجزای آن برقرار است و با کوچکترین اختلالی در روند کارکرد آن عوارض مختلفی برای فرد در بر خواهد داشت.اعضاء اصلی و فرعی سیستم ایمنی بدن سلولها هستند مانند لنفوسیتها، مونوسیتها، ماکروفاژها و سلولهای فرعی و تخصصی دیگر، بافت ها نیز شامل این اعضا میشوند (بافتهای لنفاوی، بافت پوششی و …) ودر نهایت مولکول‌های محلول در خون که آنتی بادی ها، کمپلمان و سایتوکاینها و … را تشکیل میدهند .با توجه به اهمیت ایمنی در بدن توجه ویژه ای به این مسئله شده است و علم ایمنی شناسی یکی از مهمترین مسائل علم پزشکی محسوب میشود.
در واقع ایمنی‌شناسی یا ایمونولوژی جزو شاخه‌های زیست‌شناسی است که به بررسی انواع واکنش ایمنی جانداران در برابر آنتی ژن‌های بیگانه و روند ایجاد مصونیت در برابر عوامل بیماریزا می‌پردازد.اهمیت ایمونولوژی زمانی معنا میابد که نیاز به شناخت، بررسی و اثبات سیستم‌های دخیل در ایمنی بدن احساس شود.ایمونولوژی برای دفاع در برابر میکروب های عفونی تلاش میکند و به شناخت و بررسی مواد بیگانه غیر عفونی نیز می پردازد زیرا احتمال تحریک سیستم ایمنی بدن بر اثر همین مواد غیر عفونی نیز وجود دارد .
در گذشته ایمونولوژی در سرولوژی که بخشی از علم میکروب شناسی است ادغام میشد اما امروزه به صورت تخصصی و مجزا مورد بررسی قرار میگیرد. ایمونولوژی تاثیر به سزایی در تشخیص بیماریهای مختلف و حتی بیماری های خود ایمنی و سرطان داشته است . ایمونولوژی در تشخیص ، پیشگیری و درمان و کنترل بیماریها نقش بسزایی دارد و به حفظ و ارتقای سلامت کمک بزرگی کرده است . بسیاری از مشکلات بدن را میتوان با انجام آزمایشات ایمونولوژی تشخیص داد ، ایمونولوژیک بیماریها، واکسیناسیون و درمان سرطان ها به کمک آنتی بادیهای مونوکلونال متصل به آنزیم، دارو و سموم ( ایمونوتوکسین ها) از نمونه فعالیت هایی است که میتوان به کمک این علم از علوم پزشکی آن را شناسایی و درمان نمود.
دپارتمان علمی گروه پاتوبیولوژی رهسا